Zdrowy Białystok

Fakty i mity na temat łupieżu

Na temat łupieżu krąży wiele opinii – zarówno tych prawdziwych, jak i błędnych. Warto zatem przeanalizować najpopularniejsze z nich. Łupież to schorzenie skóry głowy łatwe do zdiagnozowania, nietrudno bowiem rozpoznać jego objawy. Łupież może być problemem zarówno kosmetycznym, wynikającym z używania nieprawidłowych kosmetyków niedostosowanych odpowiednio do skóry głowy jak i wewnątrzustrojowym, skórnym lub zaburzeniem proliferacji komórek skóry.
Często słyszy się, iż mycie włosów w zbyt gorącej wodzie może spowodować pojawienie się łupieżu bądź nasilić jego objawy. To słuszna teoria, bowiem w ten sposób zaburzamy równowagę hydro – lipidową naskórka. Warto również wspomnieć o tym, iż szampony łupieżowe mogą zwiększać objętość włosów – zatem prócz walorów prozdrowotnych posiadają także te kosmetyczno – wizualne. Nie powinniśmy zaś kłaść się do łóżka z mokrymi włosami, to bowiem sprzyja namnażaniu się grzybów, także tych wywołujących łupież. Po wzmożonym wysiłku fizycznym natomiast powinniśmy umyć włosy – bowiem na skórze spoconej zmiany łupieżowe pojawiają się częściej.
Istnieje wiele mitów dotyczących łupieżu. Kolejny z nich dotyczy pojawiającego się świądu. Drapanie skóry głowy w takim przypadku nie przyniesie, jak niektórzy sądzą, spodziewanej ulgi, może zaś zwiększyć podrażnienia i przyczynić się do łamania i wypadania włosów. Nieprawdziwym jest również stwierdzenie, że łupież występuje jedynie u osób, które nie dbają o higienę osobistą. Oczywiście ów fakt może przyczynić się do jego powstania bądź nasilenia jego objawów, jednak czynników wywołujących owo schorzenie może być wiele.
W przypadku klasycznego łupieżu pora roku nie ma znaczenia, powraca on zawsze kiedy popełniamy typowe błędy pielęgnacyjne i stylizacyjne np. niewłaściwe stosowanie suchych szamponów, pianek czy żeli. Łupież jest często mylony z łuszczycą dla której okres remisji to lato, a powrotu to zima. Również w przypadku atopowego zapalenia skóry nasilenie następuję w okresie wiosny i zimy i jest mylone z łupieżem. Jeśli łupież powraca to znaczy że popełniamy błędy pielęgnacyjne, które nie przyniosły efektu lub nie mamy do czynienia z łupieżem, w takim wypadku konieczna jest wizyta u trychologa aby zdiagnozować odpowiednio problem i dobrać odpowiednią terapię.
Najpowszechniejszym objawem jest pojawianie się drobno płatkowego złuszczania się skóry głowy (dobrze znane „białe płatki” spadające na ramiona) oraz świądu. Wyróżniamy trzy typy łupieżu. Pierwszy z nich przyjęło się nazywać zwykłym lub suchym. Lekarze najczęściej diagnozują go u nastolatków. Charakteryzuje się on pojawianiem się suchych, białych łusek w wyniku nadmiernego złuszczania się naskórka. W przypadkach bardziej nasilonych zaobserwować można na skórze głowy suche, białe hiperkeratotyczne łuski. Drugi typ zwany jest łojotokowym zapalenie owłosionej skóry głowy. Mamy wówczas do czynienia z uporczywym i niekiedy uniemożliwiającym codzienne funkcjonowanie świądem, stanem zapalnym skóry głowy oraz przylegającymi płatkami. Kolejną cechą tej odmiany jest silny łojotok, obejmujący oprócz głowy także okolice czoła, brwi czy ucha zewnętrznego. Warto wspomnieć również o łupieżu u niemowląt. Pojawiająca się u niemowląt żółta bądź brązowawa, silnie łuszcząca się skóra, to nie objaw łupieżu, a ciemieniucha, której objawy są nieco zbliżone.
Istnieje szereg przyczyn decydujących o pojawieniu się łupieżu. Pierwszą z nich jest nadmiernie przesuszona skóra. Nie bez znaczenia jest także zbyt rzadkie mycie włosów. Zgromadzony wówczas łój i obumarłe komórki naskórka nie są usuwane w odpowiednim czasie, a to skutkować może pojawieniem się zmian łupieżowych. Dość częstą przyczyną zwłaszcza u kobiet jest również nadużywanie produktów kosmetycznych do stylizacji włosów. Gdy ich warstwa nie jest odpowiednio spłukana, na skórze głowy może pojawić się łupież. Analogiczna sytuacja występuje w przypadku nadwrażliwości na któryś ze składników preparatów pielęgnacyjnych, a także farb do włosów. Nie bez znaczenia jest również ogólne osłabienie organizmu, podatność na alergie, niedostateczna higiena osobista oraz stresujący tryb życia. Zdarza się, że ma on także związek z zaburzeniami hormonalnymi. Dieta uboga w cynk oraz nadużywanie alkoholu także mogą przyczynić się do pojawienia się zmian o charakterze łupieżowym. Długotrwały kontakt skóry z materiałami sztucznymi niekiedy również skutkuje pojawieniem się dolegliwości. Trycholodzy oraz dermatolodzy podkreślają zgodnie, iż łupież dość często towarzyszy innym chorobom: zapaleniu trzustki, cukrzycy, zapaleniu wątroby typu C oraz AIDS. Nierzadko występuje także u pacjentów z padaczką, zespołem Downa oraz chorobą Parkinsona i depresją.
Najważniejsze podczas badania jest zweryfikowanie czy mamy do czynienia z łupieżem, który często jest mylony z łuszczycą czy atopowym zapaleniem skóry. Bardzo często łupież pojawia się, gdy używamy źle dostosowanego do skóry głowy szamponu. Powinien on być dobrany w zależności od stylu życia i częstotliwości mycia głowy. Jeśli są osoby, które intensywnie trenują muszą pamiętać o obowiązkowym myciu głowy po treningu. Nie zawsze szampon, który jest typowo przeciwłupieżowy dobrze oczyści nam skórę głowy. Takich szamponów nie można również używać zbyt często i zbyt długo, ponieważ mogą redukować nasz naturalny biofilm i w efekcie powstanie drobnopłatkowe łuszczenie się naskórka (przypominające łupież). Jednakże nie będzie to typowy łupież, tylko efekt utraty hydratacji w komórkach i wynik suchości skóry. W takich sytuacjach powinniśmy skorzystać z szamponu nawilżającego, ale nie natłuszczającego. Gdy wybieramy szampony przeciwłupieżowe musimy się upewnić, że składniki są dla nas odpowiednie, wybierając niewłaściwy możemy tylko na chwilę pozbyć się problemu, który po krótkim czasie powróci ze zdwojoną siłą – wyjaśnia Anna Mackojć, trycholog z Instytutu Trychologii
Terapie przeciwłupieżowe potrafią przynieść bardzo dobre efekty. Zwykle trychologia zaleca stosowanie szamponów, masek do skóry głowy i płynów o działaniu przeciwłupieżowym. Najczęściej spotykane w nich substancje aktywne to: ketokonazol i jego pochodne (wykazujący właściwości przeciwzapalne i przeciwgrzybicze), siarczek selenu (ograniczający namnażanie grzybów, zmniejszający świąd, zaczerwienienie skóry głowy i nadmierne jej złuszczanie), pirocto olamine (regulującą proliferacje komórek skóry) oraz pirytonian cynku. Nierzadko w owych preparatach występuje siarka, normalizująca pracę gruczołów łojowych. Gdy jednak choroba ma silny lub przewlekły przebieg, głównymi środkami do walki z nią są sterydy i kwas salicylowy. Należy także pamiętać, iż po ustąpieniu objawów nadal trzeba prowadzić odpowiednie działania, chociażby stosując zapobiegawczo preparaty o działaniu przeciwłupieżowym.
W przypadku walki z łupieżem kuracja jest bardzo prosta. Wystarczy dostosować odpowiednie szampony na czas terapeutyczny, które usuną nam zrogowaciały naskórek, który tworzy łupież. Następnie odpowiednio dobrać szampon, który jest odpowiedni dla danej osoby. Wielokrotnie pojawia się mylna identyfikacja łupieżu, szczególnie jeśli nie korzystamy z pomocy trychologa. Dla niewprawnego oka i bez pomocy odpowiedniego sprzętu, wielokrotnie mylony on jest z łuszczycą, atopowym zapaleniem skóry i łojotokowym zapaleniem skóry. Podstawowym błędem jest stosowanie w tych schorzeniach szamponu przeciwłupieżowego. Poprzez jego stosowanie pojawi się jeszcze większy świąd czy rumień. Odpowiednio zastosowana terapia zarówno domowa jak i gabinetowa może pozwolić na złuszczenie zrogowaciałych komórek i ich odbudowę oraz prawidłową proliferacje komórek skórno – naskórkowych w łuszczycy - dodaje Anna Mackojć, trycholog z Instytutu Trychologii
Oprócz leczenia farmakologicznego stosuje się także dodatkowe metody naturalne. Jednym z nich jest płukanka na bazie cytryny lub samodzielnie stworzone płukanki ziołowe. Inne naturalne środki działające pomocniczo w przypadku zmian o charakterze łupieżowym to: korzeń łopianu większego, kłącze tataraku zwyczajnego, pokrzywa zwyczajna, brzoza brodawkowata, wyciąg z czarnej rzepy i nasturcji.
Powinno się również pamiętać o wprowadzeniu kilku zmian w trybie życia. Zaleca się częste mycie głowy oraz ograniczenie używania kosmetyków do stylizacji włosów. Warto wprowadzić także dietę zawierającą dużo składników bogatych w cynk, kwasy tłuszczowe oraz witaminy z grupy B. Nie zapominajmy również o tym, iż stres wzmaga złuszczanie się naskórka, warto zatem w miarę możności go unikać lub stosować techniki relaksacyjne.