To się wie przed USG
- Czwartek, 27 październik 2016 20:25
Jest szybkie, łatwo dostępne, tanie i w pełni bezpieczne. Można powtarzać je wielokrotnie, w zależności od potrzeb. Wykonując je lekarz ocenia stan narządów wewnętrznych oraz wykrywa nawet drobne nieprawidłowości i zmiany w strukturze narządów. Badanie USG, bo o nim mowa, jest obecnie szeroko stosowane w wielu dziedzinach medycyny. Warto robić je nawet profilaktycznie. A jak się do niego przygotować?
Ultrasonografia (USG) jest metodą uwidaczniania wewnętrznych narządów i tkanek za pomocą fal ultradźwiękowych. Ultradźwięki są drganiami mechanicznymi o częstotliwości wyższej od górnej granicy słyszalności ucha ludzkiego, czyli 16.000 Hz. Fale ultradźwiękowe o natężeniu nieszkodliwym dla pacjenta są przenoszone w głąb jego ciała i odbierane dzięki specjalnym urządzeniom.
Badanie USG jest w pełni bezpieczną, zupełnie nieinwazyjną i szybką metodą obrazowania zmian chorobowych. Obecnie USG jest jednym z podstawowych badań w diagnostyce wielu schorzeń. Nie ma jakichkolwiek przeciwwskazań do jego wykonania, dzięki czemu ma zastosowanie również u pacjentek będących w ciąży, noworodków, a nawet u pacjentów w ciężkim stanie klinicznym.
I to tyle jeśli chodzi o teorię. A teraz garść informacji praktycznych.
Najbardziej popularnym ze wszystkich badań ultrasonograficznych jest USG jamy brzusznej.
- Badanie pozwala ocenić stan narządów jamy brzusznej, takich jak: wątroba, pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe, trzustka, śledziona, nerki i nadnercza, pęcherz moczowy i gruczoł krokowy u mężczyzn, narządy rodne u kobiet, naczynia krwionośne tętnicze i żylne oraz wykryć nawet drobne nieprawidłowości i zmiany w strukturze narządów – mówi dr n. med. Radosław Bobrowski, właściciel gabinetu USG Ultramed w Białymstoku. - Ponadto w jamie brzusznej możemy oceniać m.in. węzły chłonne, które znacznie zmieniają swoją strukturę, wielkość oraz ilość np. w przebiegu chłoniaków; możemy również oceniać okolicę wyrostka robaczkowego, np. w poszukiwaniu nacieków zapalnych czy „oglądać” okolice ran pooperacyjnych. Z kolei zastosowanie metody Doppler umożliwia badanie przepływów naczyniowych, jak również ocenę drożności naczyń żylnych i tętniczych. Pod kontrolą USG możemy też wykonywać biopsje cienkoigłowe diagnostyczne, uprzednio wykrytych ognisk chorobowych.
Wskazaniem do wykonania USG są szeroko rozumiane dolegliwości bólowe w obrębie jamy brzusznej. Objawy, które powinny nas skłonić do poddania się temu badaniu to m.in.: ostre bądź przewlekłe bóle, wyczuwalne palpacyjnie guzy w obrębie jamie brzusznej, przedłużające się wymioty lub biegunka, krwawienie z przewodu pokarmowego, gorączka lub utrata masy ciała o niejasnej przyczynie czy urazy brzucha. Natomiast, aby badanie było wiarygodne, należy się do niego odpowiednio przygotować.
- Prawidłowe przygotowanie do badania USG powoduje znaczną redukcję ilości gazów w jelitach. Fakt ten w sposób znaczący wpływa na badania USG narządów jamy brzusznej oraz układu moczowego - poprawiając jego jakość. I tak w przypadku USG jamy brzusznej – zaleca się aby planowane badanie wykonywać na czczo. Natomiast jeżeli na USG umówiliśmy się na godzinę popołudniową, należy wstrzymać się od jedzenia, picia napojów gazowanych oraz gumy do żucia na ok. 5-6 godzin przed badaniem. Ponadto na dwa lub trzy dni przed terminem badania należy ograniczyć również spożywanie tłustych i ciężkostrawnych posiłków, napojów gazowanych, wspomnianej gumy do żucia oraz nie palić tytoniu. W celu usunięcia nadmiernej ilości gazów z przewodu pokarmowego, które stanowią przeszkodę dla ultradźwięków, warto też na trzy dni przed badaniem przyjąć trzy razy dziennie po dwie kapsułki np. Espumisanu oraz trzy kapsułki rano na czczo w dniu badania. Z kolei na godzinę przed badaniem należy wypić ok. 3/4 -1 litra wody niegazowanej – wyjaśnia doktor Bobrowski.
Jeśli wybieramy się na USG układu moczowego, a przede wszystkim pęcherza moczowego oraz gruczołu krokowego, powinniśmy wypić ok. litr wody niegazowanej na godzinę przed badaniem.
- Jeśli chodzi o dzieci, to te najmłodsze - do drugiego roku życia - nie wymagają żadnego przygotowania do badania USG. Dzieci w wieku od dwóch do ośmiu lat powinny być na czczo ok. trzy godziny przed badaniem, natomiast starsze - powyżej ósmego roku życia - powinny być na czczo ok. cztery godziny przed badaniem. Bez względu na wiek, ok. 20-30 min. przed badaniem, wszystkie dzieci należy napoić – dodaje specjalista z Ultramedu.
Jeśli chodzi o przygotowanie do badania w kierunku refluksu żołądkowo-przełykowego u dzieci (GERD), to jest ono dokładnie takie samo jak przygotowanie do badania USG jamy brzusznej. Różni się jedynie tym, że na badanie należy zabrać ze sobą około 200-300 ml niezagęszczonego płynu, może to być np. woda niegazowana, mleko czy napój. Całe badanie składa się z dwóch części – wstępnego badania USG jamy brzusznej oraz oceny po wypiciu porcji płynu. Pozostałe badania USG nie wymagają specjalnego przygotowania.
- Warto dodać, iż na wizytę w gabinecie USG należy zabrać ze sobą wyniki poprzednich badań ultrasonograficznych, a w przypadku badania USG piersi – również wyniki wykonanych wcześniej mammografii – przypomina doktor Radosław Bobrowski.
Tekst i fot.: Marzena Bęcłowicz
