Zdrowy Białystok

Zdrowiej - bez antybiotyków!

Zwykle lekceważymy objawy przeziębienia, czy grypy, a na skutki naszej niefrasobliwości nie trzeba długo czekać. Te choroby - powszechnie uznawane za banalne dają poważne powikłania. Jak się ich ustrzec?
Przeziębienie i grypę łączy jedynie to, że są chorobami wirusowymi, zakaźnymi lecz mają nieco inne objawy, gdyż wywołują je inne wirusy. W obu chorobach do zakażenia dochodzi drogą kropelkową - wystarczy, że przebywamy w towarzystwie osoby chorej i kichającej, a już możemy złapać infekcję. Możliwe jest także przeniesienie wirusa przez np. pocałunek, czy używanie tych samych sztućców.
Grypa zaczyna się gwałtownie. Charakterystyczny jest szybki wzrost temperatury nawet 39-40st.C. Dołącza do niej ból głowy, mięśni i gardła oraz kaszel. Nie zawsze musi być katar. Czasami pojawiają się również nudności, wymioty i biegunka. Wirus mnoży się bardzo szybko, dlatego nasilenie objawów przypada na 2-3 dzień choroby. Choroba trwa minimum tydzień, ale potem jeszcze przez ok. 14 dni możemy czuć się osłabieni. Nie każde zachorowanie na grypę pociąga za sobą powikłania. Jednak, gdy układ odpornościowy jest osłabiony lub chorujemy na jakieś przewlekłe schorzenie - grypa może poczynić poważne szkody w organizmie. Najczęstsze są powikłania ze strony układu oddechowego - zapalenie oskrzeli, płuc, ale może też wystąpić zapalenie zatok, ucha środkowego, mięśnia sercowego, osierdzia, a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Może też wystąpić zaostrzenie przebiegu chorób przewlekłych.
W odróżnieniu od grypy, przeziębienie rozwija się powoli. Temperatura z reguły nie przekracza 38st.C. Objawy to: katar, kaszel, ból gardła. Okres inkubacji, czyli wylęgania wirusa jest znacznie dłuższy - nawet do ok. 10 dni. Dolegliwości narastają znacznie wolniej i są łagodniejsze. Nieleczone przeziębienie rzadko powoduje powikłania. Jeśli już się zdarzą może to być zapalenie oskrzeli, ucha środkowego, zatok, gardła lub krtani. Może pojawić się również zapalenie spojówek.
Jeśli zaczniemy gorzej się czuć i podejrzewać u siebie infekcję, dla swojego dobra powinniśmy zostać przez kilka dni w domu. Nieprawdą jest, że w przypadku grypy lub przeziębienia należy jak najszybciej zażyć antybiotyk. Są to choroby wirusowe, a antybiotyki nie zwalczają wirusów. Bardzo dobrze sprawdzają się natomiast domowe kuracje. Trzeba pić soki z dużą zawartością witaminy C, herbatę z malinami lub miodem. Warto też wspomóc się farmakologicznie, zażywać witaminę C lub uszczelniającą naczynia krwionośne rutynę. W przypadku wystąpienia gorączki - Paracetamol, Aspirynę, Ibuprom. Ból gardła i kaszel pomogą złagodzić dostępne w aptekach tabletki do ssania np. Cholinex, Septolete. Katar zwalczymy sięgając po krople do nosa np. Otrivin, Nasivin lub tabletki np. Akatar, Sudafed. Ulgę przynosi nacieranie pleców i klatki piersiowej rozgrzewającymi preparatami np. maścią kamforową, Pulmexem. Skuteczne są też inhalacje z olejków eterycznych lub powszechnie dostępnej sody oczyszczonej. Można zażywać preparaty wielowitaminowe, wapno oraz łagodzące objawy chorobowe np. Coldrex, Gripex. Zwolennicy leczenia homeopatycznego mogą również wybierać preparaty z bogatej oferty aptek np. Oscillococcinum, Grip heel.  Grypa i przeziębienie zwykle ustępują po tygodniu. Jeśli po kilku dniach stosowania domowych metod nie poczujemy się lepiej, należy wybrać się do lekarza.
Marzena Bęcłowicz

Opinia lekarza
dr n med. Edyta Eljasiewicz, pediatra, specjalista medycyny rodzinnej, dyrektor NZOZ Edmed w Białymstoku:
Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniom wirusem grypy, a także jej powikłaniom jest szczepienie. Badania nad szczepionkami dowodzą, że ich skuteczność wynosi 70-95%. Zalecane są w pierwszej kolejności: dzieciom, osobom starszym oraz osobom chorującym na choroby przewlekłe układu oddechowego, choroby serca bez względu na przyczynę, choroby nerek, cukrzycę, zaburzenia odporności w przebiegu złośliwych rozrostowych chorób krwi, zaburzenia odporności wywołane chemioterapią czy radioterapią. Musimy być świadomi, że każdy z nas narażony jest na ekspozycję wirusem grypy: w przedszkolu, szkole, przychodni, szpitalu, sklepie czy w galerii handlowej. Masowe szczepienia dzieci w wieku szkolnym mogą wpływać na spadek zapadalności wśród osób dorosłych oraz zmniejszenie liczby zgonów z powodu grypy u osób w wieku podeszłym.
Przeciwwskazaniem do szczepienia jest nadwrażliwość na składniki szczepionki, w tym alergia na białko jaja kurzego z występowaniem nasilonych i groźnych dla życia objawów; ciężkie reakcje alergiczne przy poprzednich szczepieniach; zespół Guillain-Barre w wywiadzie oraz ostre choroby gorączkowe. Szczepionka może być podawana kobietom w ciąży w razie konieczności - o szczepieniu decyduje lekarz.
Po zastosowaniu szczepionki mogą wystąpić objawy niepożądane. Dzielimy je na: miejscowe - zaczerwienienie i obrzęk w miejscu podania, gorączka, bóle mięśniowe, osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych, objawy ustępują na ogół w ciągu dwóch dni po szczepieniu; ogólne - bóle głowy, mięśni, stawów, wzrost temperatury, zaburzenia żołądkowo-jelitowe; reakcje alergiczne na składniki szczepionki.
Szczepienie wykonuje się w okresie jesiennym, przed sezonem wzmożonych zachorowań na grypę. Swoista odporność rozwija się w okresie 7-10 dni od podania szczepionki i utrzymuje zazwyczaj 6-12 miesięcy.