Profilaktyka przeciwodleżynowa
- Środa, 29 kwiecień 2020 12:16
Głębokie rany, które powstają w wyniku stałego nacisku lub tarcia na określone miejsca na ciele. Odleżyny. Jak zapobiegać ich powstawaniu radzą Joanna Waszkiewicz oraz Anna Wąż ze sklepu Medactive w Białymstoku.
Główną przyczyną powstawania odleżyn jest unieruchomienie. Stały nacisk na jedno miejsce na ciele powoduje uszkodzenie skóry, upośledzenie funkcji krążenia, a w konsekwencji obumarcie komórek skóry oraz innych tkanek miękkich.
- Przyjmowanie jednej pozycji ciała przez dłuższy czas, nieodpowiednie odżywianie, nadwaga, choroby współistniejące (np. cukrzyca) - to główne przyczyny, które mogą zwiększać ryzyko powstania odleżyn – mówi Joanna Waszkiewicz, mgr fizjoterapii ze sklepu Medactive w Białymstoku. – Partie ciała najbardziej narażone na ucisk to: rejon krzyżowo-pośladkowy (50% wszystkich odleżyn), pięty (35%), potylica (10%), łopatki (5%).
Profilaktykę przeciwodleżynową stosuje się głównie u osób narażonych na długotrwały brak ruchu. Dotyczy to np. pacjentów po udarze, po operacjach, zabiegach (np. po wstawieniu endoprotezy biodra), osób starszych oraz niepełnosprawnych.
Istnieje wiele sposobów, aby zmniejszyć ryzyko powstania odleżyn.
- Prawidłowa profilaktyka przeciwodleżynowa może zapobiec powstaniu odleżyn aż u 80% chorych – dodaje Anna Wąż, mgr fizjoterapii ze sklepu Medactive. - Najlepszym sposobem na redukcję ryzyka odleżyn są odpowiednie pozycje ułożeniowe oraz częsta zmiana pozycji ciała. Nie bez znaczenia jest też prawidłowa higiena. Utrzymanie czystej, suchej i dobrze nawilżonej skóry jest spawą kluczową. Stosowanie materacy zmiennociśnieniowych, prześcieradeł i podkładów wykonanych z delikatnych i przyjaznych dla skóry materiałów, picie minimum dwóch litrów płynów dziennie oraz odpowiednio zbilansowana dieta - to kolejne skuteczne sposoby.
- Pod hasłem pozycje ułożeniowe rozumie się takie układanie ciała, które odciąża miejsca najbardziej narażone na nacisk, wspomaga działanie przeciwbólowe oraz wymusza prawidłowe ustawienie stawów w pozycji, która wspomaga rozciąganie przykurczonych tkanek miękkich. W trakcie stosowania pozycji ułożeniowych należy pamiętać o konieczności systematycznej, cyklicznej ich zmiany - co 15 minut u pacjenta na wózku inwalidzkim i przynajmniej co 2 godziny u pacjenta leżącego w łóżku – tłumaczy pani Joanna.
Bezpieczną i komfortową pozycję ułożeniową zapewniają specjalne poduszki pozycjonująco-stabilizujące typu klin, krążek, wałek, półwałek, cylinder, koło czy półksiężyc. Poduszki takie skutecznie i szybko zabezpieczają pozycję ciała, redukując nacisk na skórę. Dają odciążenie i pozwalają na stały dostęp powietrza do zagrożonej odleżyną części ciała chorego.
- Produkty pozycjonujące można układać pod całe ciało lub miejscowo - pod konkretną okolicę ciała, w zależności do potrzeb i wskazań. Dlatego też poduszki różnią się od siebie kształtem i wielkością. Zastosowanie włókna silikonowego, jako wypełnienia, umożliwia doskonałe dopasowanie wyrobu do kształtu ciała pacjenta. Wysoki komfort użytkowania zapewnia poszewka wykonana z wodoodpornego materiału, która jednocześnie przepuszcza powietrze – mówi Joanna Waszkiewicz.
Poduszki pozycjonujące można stosować u osoby chorej podczas codziennych statycznych czynności, które nie wymagają zmiany pozycji ciała. Poprawna pozycja jest też bardzo ważna w czasie snu, kiedy chory nie ma kontroli nad własnym ciałem.
- Odpowiednio dobrana poduszka i właściwa pozycja ułożeniowa, dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta, to też element rehabilitacji. To działanie profilaktyczne, które skutecznie zapobiega pogłębianiu się już istniejących, patologicznych zmian w obrębie całego aparatu ruchu. Odpowiednia pozycja wpływa również pozytywnie na układ krążenia pacjenta oraz dostarcza mu różnorodnych bodźców, które stymulują układ nerwowy. Wspiera też terapię w przebiegu schorzeń powodujących zanik lub osłabienie siły mięśniowej – tłumaczy pani Anna.
- W pozycjonowaniu i przekładaniu pacjenta niezastąpionym produktem jest transfer, który dostępny jest w postaci tzw. łatwoślizgu. Podkład ślizgowy jest to chusta wykonana z ultracienkiego, śliskiego materiału, który ułatwia przenoszenie pacjenta. Wyrób doskonale sprawdza się w przypadku zmiany pozycji chorego lub jako pomoc w jego przemieszczaniu. Wspomaga pracę opiekuna, zapewnia bezpieczeństwo i zwiększa komfort podczas zmiany pozycji – mówi Joanna Waszkiewicz.
Używanie transferów do przenoszenia pacjenta, poduszek pozycjonujących oraz stosowanie odpowiednich pozycji ułożeniowych wpływa nie tylko na wygodę i komfort życia chorego, ale stymuluje go do działania oraz pobudza obszary kory mózgowej, konieczne do powrotu lub polepszenia sprawności ruchowej.
MB, Fot. Aston
