Zdrowy Białystok

Bezcenna polisa na życie

Strach przed chorobą dziecka paraliżuje wielu rodziców. Często słyszy się o groźnych chorobach, które nękają nasze pociechy. Skuteczną metodą walki z tym najgroźniejszymi jest przeszczep komórek macierzystych pobranych z krwi pępowinowej w trakcie porodu.
Krew pępowinowa, to krew, która pozostaje w pępowinie i łożysku po narodzinach, już po odpępnieniu dziecka. Jest ona cennym źródłem komórek macierzystych. Do niedawna była  traktowana jako odpad i utylizowana razem z łożyskiem i pępowiną. Obecnie pobiera się ją w celu wyizolowania komórek macierzystych i późniejszego wykorzystania ich w leczeniu.
Zapłodniona komórka jajowa zawiera informację genetyczną o budowie wszystkich narządów i tkanek. Jest to najdoskonalsza komórka macierzysta – to z niej rozwija się płód. Komórki macierzyste występują w organizmie człowieka przez całe życie, m.in. w szpiku i krwi obwodowej. Jednak najcenniejszym ich źródłem jest krew pępowinowa.

Pewna porcja krwi, wytworzona jeszcze w łonie matki, trafia do pępowiny dziecka. To właśnie w niej znajdują się cenne komórki macierzyste o unikatowych zdolnościach do samoodnowy i różnicowania się w inne komórki, z których zbudowane są nasze tkanki. Mogą one przekształcić się np. w krwinkę czerwoną, płytkę krwi, komórkę mięśniową, czy nerwową. Komórki macierzyste obecne są w naszym organizmie przez całe życie, ale ich liczba i potencjał z wiekiem maleją. W późniejszym okresie występują przede wszystkim w tych tkankach, w których niezbędne jest stałe wytwarzanie nowych komórek, np. w szpiku, skórze, jelitach, tkance tłuszczowej. Powszechnie stosowane w medycynie źródła komórek macierzystych to szpik, krew obwodowa oraz krew pępowinowa.
Naukowcy już dawno dowiedli, że krwiotwórcze komórki macierzyste z krwi pępowinowej mają przewagę nad komórkami pobranymi ze szpiku, ponieważ są bardziej pierwotne oraz posiadają dużą zdolność podziału i przekształcania się w komórki pożądanych tkanek. Unikalne właściwości komórek macierzystych z krwi pępowinowej pozwalają na wykorzystanie ich w leczeniu, nawet przy niepełnej zgodności antygenów tkankowych. Jest to niezwykle ważna cecha, gdyż zwiększa możliwość przeprowadzania przeszczepień pomiędzy członkami najbliższej rodziny. Dodatkowo komórki macierzyste z krwi pępowinowej charakteryzuje mniejsza „dojrzałość” immunologiczna, dzięki czemu ich przeszczepienie powoduje mniej powikłań u biorcy.
Te właściwości oraz dziesięciokrotnie większe zdolności regeneracyjne niż komórek ze szpiku sprawiają, że coraz częściej przeszczepia się komórki macierzyste z krwi pępowinowej. Istotną różnicą, o której należy pamiętać, jest fakt, że zdeponowanie komórek macierzystych w banku rodzinnym pozwala pominąć czasochłonny i kosztowny proces poszukiwania odpowiedniego dawcy, jaki ma miejsce w przypadku przeszczepu szpiku.
Niezwykłe możliwości krwiotwórczych komórek macierzystych pozwalają na szerokie ich zastosowanie w medycynie. Przeszczepienia komórek macierzystych z krwi pępowinowej są obecnie standardowo wykorzystywane w leczeniu niektórych chorób nowotworowych (np. ostre i przewlekłe białaczki, chłoniaki), chorób układu krwiotwórczego (np. różne typy niedokrwistości) i odpornościowego (tzw. zespół SCID – ciężki, złożony niedobór odporności) oraz pewnych schorzeń dziedziczonych genetycznie. Lista chorób, w leczeniu których stosuje się komórki macierzyste, liczy ponad 70 pozycji. Dzięki dostępnym i wciąż rozwijanym technikom namnażania i różnicowania komórek macierzystych wachlarz możliwości ich wykorzystania powiększa się. Naukowcy wciąż informują o nowych zastosowaniach krwi pępowinowej w medycynie regeneracyjnej.
Drodzy rodzice, pomyślcie o przyszłości swego dziecka jeszcze zanim się ono urodzi. Bankowanie krwi pępowinowej to bezcenna polisa na życie, której nie da się niczym zastąpić.
oprac. MB
lek. med. Tomasz Baran, Polski Bank Komórek Macierzystych
Pobranie i zdeponowanie krwi pępowinowej jest najlepszym prezentem, jakim rodzice mogą obdarować swoje dziecko. Później w razie wystąpienia choroby, cenne komórki macierzyste będą dostępne do leczenia w każdej chwili. Decyzję przyszli rodzice powinni podjąć w drugim lub trzecim trymestrze ciąży, gdyż krew pępowinową można pobrać tylko podczas porodu.
Zabieg jest bezbolesny i całkowicie bezpieczny dla matki i dziecka. Wykonuje go przeszkolona położna. Krew pobierana jest do zestawu pobraniowego (który rodzice otrzymują po podpisaniu umowy z wybranym bankiem).
Pozyskanie krwi pępowinowej jest możliwe także w przypadku cesarskiego cięcia, czy ciąży mnogiej. Po pobraniu zabezpieczona i dokładnie opisana krew transportowana jest do laboratorium, gdzie zostaje poddana specjalistycznym badaniom. Tak przygotowana krew, przechowywana jest w ciekłym azocie w temp. -190st.C, który zapobiega starzeniu się i urazom komórek. Zabezpieczoną krew pępowinową można przechowywać kilkadziesiąt lat.
Komórki macierzyste z krwi pępowinowej dzięki swoim unikatowym właściwościom, mogą w przyszłości posłużyć nie tylko dziecku, od którego zostały pobrane, ale również członkom jego najbliższej rodziny, np. rodzeństwu. Dlatego też pobranie krwi pępowinowej traktowane jest jako „biologiczna polisa” pozwalająca zabezpieczyć zdrowie dziecka i jego najbliższych.