Rozwój medycyny a dostęp do diagnostyki genetycznej
- Piątek, 11 czerwiec 2021 10:40
Sprawnie funkcjonująca medycyna personalizowana, uwzględniająca dostęp do najwyższej jakości profilaktyki, diagnostyki genetycznej oraz kompleksowego leczenia wymaga umiejętnie zorganizowanego systemu. Punktem wyjścia do zmian może być analiza rozwiązań stosowanych w innych państwach europejskich i zaadoptowanie rozwiązań, które tam sprawnie funkcjonują, w Polsce. O tym, jak usprawnić funkcjonowanie medycyny personalizowanej w naszym kraju, jak zwiększyć dostęp do genetycznych testów molekularnych, a tym samym wpłynąć na poprawę zdrowia i ratowanie życia polskich pacjentów, rozmawiali podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Publicznego klinicyści, eksperci ochrony zdrowia i przedstawiciele organizacji pacjentów. Podczas spotkania zaprezentowano Indeks Medycyny Personalizowanej 2020 oraz przedstawiono rekomendacje Polskiego Panelu Ekspertów Medycyny Personalizowanej FutureProofing Healthcare.
Medycyna personalizowana polega na dobraniu odpowiedniej ścieżki leczenia dla danego pacjenta w oparciu o jego indywidualne predyspozycje względem konkretnej choroby, w odróżnieniu od pozostałych osób dotkniętych tym samym schorzeniem. Pozwala to na określenie i zastosowanie wobec danego pacjenta szytej na miarę opieki medycznej, uwzględniającej zarówno zindywidualizowaną profilaktykę, diagnostykę, leczenie oraz kontrolę jego stanu zdrowia, co ma szczególne znaczenie m.in. w obszarze onkologii. Takie podejście jest możliwe, dzięki rozwijającym się dynamicznie badaniom nad genetyką człowieka. Jednak w pełni sprawne funkcjonowanie medycyny personalizowanej będzie sprawne tylko dzięki odpowiedniemu finansowaniu i właściwie zorganizowanemu systemowi, co podkreślają eksperci.
Medycyna personalizowana w Polsce – wyzwania i potrzeby
Podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Publicznego, prowadzonego przez posła Rajmunda Millera, które odbyło się 8 czerwca 2021 r., uczestniczący w nim eksperci, m.in.: dr n. med. Beata Jagielska, dr n. med. Jakub Gierczyński oraz Krystyna Wechmann – prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych, podkreślili, że jesteśmy obecnie na początku rewolucji dotyczącej leczenia. Zmiany będą szczególnie widoczne w leczeniu onkologicznym, które zmierza do tego, aby było leczeniem celowanym. Nie będzie to jednak możliwe bez połączenia w całość dwóch elementów: właściwej diagnostyki i nowoczesnej terapii. Elementy te są od siebie uzależnione: bez właściwie przeprowadzonych testów genetycznych nie ma możliwości rozpoczęcia nowoczesnej, celowanej terapii. Tymczasem, jak pokazali eksperci, diagnostyka genetyczna w onkologii w dalszym ciągu nie jest standardem. Przeprowadza się je u niewielkiego procenta pacjentów. Ci z nich, którym zostały one przeprowadzone i tak wielokrotnie muszą po otrzymaniu wyniku badania czekać bardzo długo na rozpoczęcie leczenia. Poprawa tej sytuacji musi zatem obejmować zmiany w zakresie funkcjonowania całego systemu, aby ostatecznie przełożyć się na sprawniejszą opiekę nad pacjentem. Eksperci podkreślali, że nie stać nas w tym momencie na słabą jakość opieki zdrowotnej. Stąd też tworzenie specjalistycznych ośrodków referencyjnych jest jednym z elementów pozwalających zadbać o najwyższą jakość przeprowadzanych procedur medycznych.
Jakie inne zmiany powinny zostać wprowadzone w pierwszej kolejności, aby usprawnić funkcjonowanie medycyny personalizowanej? Zdaniem ekspertów wchodzących w skład Polskiego Panelu Ekspertów FutureProofing Healthcare, powinny one obejmować:
- Wzrost finansowania systemu ochrony zdrowia i zmianę jego modelu, jako warunek niezbędny do wdrażania medycyny personalizowanej (proces ciągły)
- Zakończenie procesu informatyzacji systemu ochrony zdrowia oraz gromadzenie i analizę danych medycznych na potrzeby pomiaru efektywności zdrowotnej (do 2022 r.)
- Rozszerzenie dostępu do diagnostycznych testów genetycznych dla wszystkich nowotworów (w oparciu o wytyczne towarzystw naukowych), stworzenie narzędzi monitorujących ten dostęp oraz cyfryzację ośrodków wykonujących badania genetyczne (do 2021 r.)
- Włączenie do programów nauczania medycznego informacji nt. dostępności do procedur umożliwiających wdrażanie medycyny personalizowanej (np. na stronie CMKP) (do 2022 r.)
- Wprowadzanie pomocniczych kadr medycznych odciążających personel medyczny z prac administracyjnych, w tym wprowadzenie zawodu kodera medycznego (do 2023 r.)
- Uwzględnienie w rozwoju medycyny personalizowanej perspektywy pacjenta, realizowanej poprzez dostęp do danych medycznych oraz partnerską komunikację między lekarzem a pacjentem (do 2021 r.)
Rekomendacje te pokrywają się w wielu aspektach z niedawno przygotowanymi rekomendacjami, zaprezentowanymi podczas VI Forum Medycyny Personalizowanej. Pokazuje to, jak ważnym obszarem jest obecnie medycyna personalizowana i jak kluczowe jest pilne wprowadzenie zmian w jej zakresie.
Uczestniczący w spotkaniu posłowie wykazali otwartość na dyskusję, podkreślając zrozumienie dla przedstawionych postulatów i ich argumentacji, oraz popierając tym samym bezwzględną konieczność realizacji działań umożliwiających rozwój i sprawne działanie medycyny personalizowanej w Polsce.
Rekomendacje Polskiego Panelu Ekspertów FutureProofing Healthcare dostępne są w raporcie, znajdującym się na stronie: https://futureproofinghealthcare.com/experts-think/polish-personalized-healthcare-index-2020
Rekomendacje opracowane podczas VI Międzynarodowego Forum Medycyny Personalizowanej można znaleźć na stronie http://pkmp.org.pl
