Zdrowy Białystok

Zalecenia w zakresie opieki nad pacjentami leczonymi dializami otrzewnowymi

W związku z panującą pandemią koronawirusa prof. dr hab. med. Ryszard Gellert konsultant krajowy w dziedzinie nefrologii, w trosce o dobro i zdrowie zarówno lekarzy jak i pacjentów z przewlekłą chorobą nerek przygotował szczególne zalecenia w zakresie opieki nad pacjentami leczonymi dializami otrzewnowymi.
Przypominamy, że dializa to zabieg ratujący życie. Jeśli ze względów medycznych jest wskazanie do rozpoczęcia dializ w tym okresie, nie można tego odkładać. Ze względu epidemię CODIV-19 należy szczególnie rozważyć rozpoczynanie dializy metodą otrzewnową, co pozwoli pacjentowi prowadzić dializy w domu i zmniejszyć ilość wizyt w szpitalu.

Pierwszym etapem w tym przypadku jest założenie cewnika, które przeprowadza chirurg. Wymagany jest wobec tego krótki pobyt w szpitalu. To jednak nie powinno być barierą, bowiem korzyści, jakie przyniesie prowadzenie dializy w domu są nie do zlekceważenia. Należy rozważyć w tym przypadku korzyści względem ryzyka. Chorzy z COVID19 i na kwarantannie otrzymają leczenie.
Zalecenia (wybrane zalecenia z komunikatu konsultanta krajowego):
- Wizyty w ośrodku dializ otrzewnowych/szpitalu należy ograniczyć do przypadków ze wskazań nagłych (np. podejrzenie zapalenia otrzewnej, ciężkie zapalenie ujścia cewnika).
- Pacjenci i ich rodziny powinni komunikować się z personelem ośrodka dializ przede wszystkim za pomocą środków teleinformartycznych.
- Zalecam częste kontaktowanie się z pacjentami w sposób zdalny, by wcześnie rozpoznawać ich problemy zdrowotne i odpowiednio je leczyć. Szczególnie korzystną metodą postępowania z pacjentami dializowanymi otrzewnowo w dużych ośrodkach dializy otrzewnowej wydaje się być zdalne monitorowanie pacjentów.
- Dializa otrzewnowa może być znakomitą alternatywą do hemodializ. Można dużą część szkolenie pacjenta i opiekuna przeprowadzić zdalnie, a założenie cewnika do otrzewnej przeprowadzić zgodnie z wymaganymi procedurami, w tym badania pacjenta na obecność materiału genetycznego SARS-Cov-2.
- Postępowanie przy infekcji COVID-19 u pacjentów dializowanych otrzewnowo, jest takie samo jak u wszystkich innych dializowanych.
- Należy wyznaczyć szybki jednokierunkowy przepływ osób i procedur w czasie wizyty w ośrodku, włącznie z wypełnieniem kwestionariuszy klinicznych, zbadaniem ujścia zewnętrznego cewnika, konsultacją lekarską i dostosowaniem zaleceń dotyczących dalszego leczenia wraz z przepisaniem/wydaniem leków.

- Opracowane dla personelu medycznego stacji dializ szczególne zalecenia w zakresie opieki nad pacjentami leczonymi dializami otrzewnowymi powstały w celu usprawniania i zapewnienia opieki dializowanym pacjentom w trakcie epidemii. Musimy pamiętać, że zarówno pacjenci z potwierdzonym COVID-19, jak też objęci kwarantanną nadal muszą być leczeni. Najważniejsze jest bowiem zapewnienie ciągłości terapii, przy zachowaniu maksimum bezpieczeństwa i ochrony dla personelu medycznego. W komunikacie zalecam przede wszystkim, aby chorzy dializowani pozostali w domu. Istnieją ośrodki wykorzystujące zdalny monitoring pacjentów leczonych w domu i jest to obecnie szczególnie korzystna metoda postępowania terapeutycznego, zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów. Częste, ale zdalne kontaktowanie się personelu stacji dializ z pacjentami, również pozwoli wcześniej rozpoznawać ew. problemy zdrowotne i opracować strategię terapeutyczną – informuje prof. Ryszard Gellert konsultant krajowy w dziedzinie nefrologii.

- Ze względu na obecną sytuację oraz konieczność izolowania się, domowa dializa otrzewnowa powinna być dla pewnej grupy pacjentów metodą z wyboru. Zastosowanie tej metody jest z korzyścią dla pacjenta, który chroni swoje zdrowie, ale także z korzyścią dla stacji dializ, które są dziś jeszcze bardziej przepełnione, ze względu na reorganizacją placówek ochrony zdrowia związaną z pandemią koronawirusa. Dializa otrzewnowa jest preferowana dla pacjentów, którzy są samodzielni, samoobsługowi i mają potencjał szybko nauczyć się przeprowadzać dializę. Oczywiście, dializa domowa może być proponowana przez placówki, które mają stały kontakt z pacjentem poprzez systemy telemetryczne lub mają stałą 24. godzinną opiekę pielęgniarską. Dzięki temu, zostając w domu pacjenci mogą w razie jakichkolwiek wątpliwości skontaktować się ze stacją dializ i telefonicznie skonsultować się z personelem medycznym. Wierzę, że jako nefrolodzy powinniśmy dołożyć wszelkich starań, aby w czasach pandemii, jak najwięcej pacjentów mogło skorzystać z dializy otrzewnowej jako metody dializoterapii – prof. Beata Naumnik, konsultant wojewódzki d/s nefrologii, Kierownik I Kliniki Nefrologii i Transplantologii z Ośrodkiem Dializ.

KOMUNIKAT Nr 8 KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE NEFROLOGII W SPRAWIE OCHRONY PERSONELU STACJI DIALIZ PRZED ZAKAŻENIEM WIRUSEM SARS-Cov-2 ORAZ LECZENIA DIALIZAMI OSÓB Z COVID-19 SZCZEGÓLNE ZALECENIA W ZAKRESIE OPIEKI NAD PACJENTAMI LECZONYMI DIALIZAMI OTRZEWNOWYMI PACJENCI DIALIZOWANI OTRZEWNOWO POWINNI POZOSTAWAĆ W DOMU.
Wizyty w ośrodku dializ otrzewnowych/szpitalu należy ograniczyć do przypadków ze wskazań nagłych (np. podejrzenie zapalenia otrzewnej, ciężkie zapalenie ujścia cewnika).
A. Planowe szpitalne procedury chirurgiczne należy przełożyć.
B. Pacjentom dializowanym otrzewnowo oraz osobom wspólnie z nimi zamieszkującymi zalecam ograniczenie aktywności społecznych i niespotykanie się z innymi w celu zmniejszenia ryzyka kontaktu z osobą z potwierdzonym COVID-19 lub podejrzewanym o tę chorobę
C. Pacjenci powinni posiadać zapasy sprzętu do DO i leków na przynajmniej 2 tygodnie
D. Należy zapobiegać przypadkowemu rozlaniu w czasie usuwania zdrenowanego dializatu.
E. Domowe wizyty personelu medycznego nie powinny się odbywać.
F. Pacjenci i ich rodziny powinni komunikować się z personelem ośrodka dializ przede wszystkim za pomocą środków teleinformartycznych.
G. Zalecam częste kontaktowanie się z pacjentami w sposób zdalny, by wcześni rozpoznawać ich problemy zdrowotne i odpowiednio je leczyć. Szczególnie korzystną metodą postępowania z pacjentami dializowanymi otrzewnowo w dużych ośrodkach dializy otrzewnowej wydaje się być zdalne monitorowanie pacjentów (remote patent management, RPM).
H. Zalecam niezwłoczne zidentyfikowanie pacjentów podwyższonego ryzyka wśród pacjentów ośrodka.
Należy unikać niezapowiedzianych wizyt pacjentów w ośrodku dializ
PRZED każdą wizytą w ośrodku dializy otrzewnowej/szpitalu
A. Personel ośrodka jest obowiązany zebrać (podczas rozmowy telefonicznej lub SMS-owo, za pomocą innych środków zdalnej komunikacji) od każdej osoby planującej wstęp do ośrodka (pacjenta i osoby towarzyszącej) wstępny wywiad w kierunku COVID-19 by ustalić:
• Czy ma objawy infekcji (zwłaszcza dróg oddechowych)?
• Czy ma złe samopoczucie z towarzyszącą gorączką?
• Czy ma gorączkę ponad 37,4 st.C?
• Czy u kogoś w ich rodzinie stwierdzono objawy związane z COVID 19?
• Czy kontaktowała się ona z osobą, u której w czasie ostatnich 2 tygodni potwierdzono COVID 19?
• Czy podróżowała w ciągu ostatnich 14 dni?
B. Jeśli odpowiedź na którekolwiek z tych pytań jest pozytywna należy pacjentowi:
• zalecić skontaktowanie się z powiatową stacją sanitarno-epidemiczną (PSSE), ze szpitalem zakaźnym lub szpitalem jednoimiennym
• udzielić informacji, że z tego właśnie powodu do ośrodka dializ może się zgłosić z nagłych przyczyn dopiero po uzyskaniu negatywnego wyniku testu na obecność materiału genetycznego SARS-Cov-2
W CZASIE wizyty w ośrodku dializy otrzewnowej/szpitalu należy:
A. Przez cały czas pobytu w ośrodku:
- stosować czasową izolację pacjentów podwyższonego ryzyka od pozostałych.
- minimalizować liczbę osób przebywających jednocześnie w ośrodku dializ poprzez:
§ Planowanie wizyt
§ Skracanie do minimum czasu kontaktu z personelem
§ Skracanie do minimum czasu wykonywania niezbędnych procedur
§ Zmniejszenie do minimum liczby procedur
W CZASIE EPIDEMII NALEŻY WYKONYWAĆ JEDYNIE PROCEDURY ABSOLUTNIE KONIECZNE
B. W poczekalni dystans pomiędzy poszczególnymi osobami nie powinien być mniejszy niż 2 metry.
C. Należy wyznaczyć szybki jednokierunkowy przepływ osób i procedur w czasie wizyty w ośrodku, włącznie z wypełnieniem kwestionariuszy klinicznych, zbadaniem ujścia zewnętrznego cewnika, konsultacją lekarską i dostosowaniem zaleceń dotyczących dalszego leczenia wraz z przepisaniem / wydaniem leków. Osoby w izolacji (podejrzenie Covid, kwarantanna) – ani pacjenci, ani personel – nie mogą przebywać w ośrodku z pozostałymi (izolacja czasowa)
D. Leki stosowane w programach terapeutycznych należy wydawać na maksymalnie długi czas dopuszczany odpowiednimi przepisami.
E. W przypadku zidentyfikowania w trakcie wizyty osoby podejrzanej o COVID-19 lub narażonej na zakażenie w ostatnich 14 dniach, należy pobrać wymaz w kierunku SARSCov-2, zgodnie z lokalną procedurą, a osobę poddać izolacji na cały czas pobytu w ośrodku.
F. Każdy członek zespołu medycznego mający bliski kontakt z kimkolwiek, kto miał lub ma objawy sugerujące COVID 19, powinien rozpocząć kwarantannę na czas wskazany w aktualnych zaleceniach
ZALECAM, by przez cały czas pobytu w ośrodku wszystkie osoby wizytujące i personel nosiły maski chirurgiczne, z tym, że i personel, i pacjenci w trakcie kwarantanny powinni być zabezpieczeni maską PPF2 ORAZ założoną na nią maseczką chirurgiczną.
G. Wszystkie osoby w ośrodku powinny stosować odpowiednią higienę rąk z użyciem środków z zawartością alkoholu
• przed wejściem do pomieszczeń ambulatoryjnych/szpitalnych;
• po spotkaniu z personelem medycznym
• bezpośrednio po opuszczeniu gabinetu
H. Pomieszczenia powinny być wentylowane przez otwieranie okien lub włączanie klimatyzacji z systemem pobierającym świeże powietrze lub je oczyszczającym, w celu zapewnienia cyrkulacji powietrza.
I. Należy dokładnie przecierać i dezynfekować powierzchnie obiektów i podłogę przed i po każdej wizycie pacjenta.
J. Powierzchnie biurek, ekrany komputerów i klawiatury w gabinetach powinny także być dezynfekowane
• codziennie
oraz
• pomiędzy kolejnymi użytkownikami.
#
NALEŻY PRZEPROWADZAĆ OSTATECZNĄ DEZYNFEKCJĘ NATYCHMIAST I ZAWSZE, GDY W OŚRODKU DIALIZ POTWIERDZONO LUB BYŁO WYSOKIE PRAWDOPODOBIEŃSTWO PRZYPADKU COVID-19.
#
Dializa otrzewnowa może być w czasie epidemii SARS-Cov-2 znakomitą alternatywą do hemodializ - można dużą część szkolenie pacjenta i opiekuna przeprowadzić zdalnie, a założenie cewnika do otrzewnej przeprowadzić zgodnie z wymaganymi procedurami, w tym badania pacjenta na obecność materiału genetycznego SARS-Cov-2.
#
POSTĘPOWANIE PRZY INFEKCJI COVID-19 U PACJENTÓW DILAIZOWANYCH OTRZEWNOWO, JEST TAKIE SAMO JAK U WSZYSTKICH INNYCH DIALIZOWANYCH.
Ponadto:
• należy leczenie dializami otrzewnowymi dostosować do stanu klinicznego pacjenta.
• zaleca się utrzymywanie suchej masy ciała,
• Pacjenci w stanie ciężkim lub krytycznym mogą być czasowo przeniesieni na:
>automatyczną dializę otrzewnową (ADO) .
lub .
>ciągłe leczenie nerkozastępcze (continuous renal eplacement therapy, CRRT) .