Zdrowy Białystok

Przy stole z Iwanem Czajem

Zapomniany rosyjski napój, który właśnie wraca do łask. Dlaczego warto pić pełną leczniczej mocy herbatę Iwan Czaj mówi Beata Jabłonowska, właścicielka sklepu zielarsko-medycznego Macierzanka w Białymstoku.
Marzena Bęcłowicz: Iwan Czaj to w dzisiejszych czasach nowy napój herbaciany. Jak się jednak okazuje do początku XX w. był w Europie równie popularny jak angielska herbata. Niestety, wypadki dziejowe zmiotły go ze stołów na niemal sto lat. XXI wiek przyniósł jego odrodzenie. Czym jest Iwan Czaj?
Beata Jabłonowska: To napar, który nasi wschodni sąsiedzi pijają na co dzień. Produkuje się go według starosłowiańskich receptur. Liście dziko rosnącej wierzbówki kiprzycy zbierane są ręcznie, a następnie poddawane procesowi fermentacji i suszenia (dokładnie takiemu samemu jak liście herbaciane). W efekcie otrzymuje się produkt wyglądem i parametrami bardzo zbliżony do znanej wszystkim herbaty. To, co go zdecydowanie od niej odróżnia, to pochodzenie surowca do produkcji oraz właściwości. W odróżnieniu od krzewów Camelii (herbacianych) uprawianych w sposób przemysłowy, ze wszystkimi tego niestety konsekwencjami (konieczność nawożenia, stosowania herbicydów czy oprysków), bylina wierzbówki kiprzycy rośnie w dzikich ostępach, bez żadnej ingerencji człowieka.
MB: Czy można opisać jak smakuje Iwan Czaj?
BJ: Ma bardzo przyjemny smak. Z początku jest lekko cierpki, potem przechodzi w delikatnie kwiatowo-miodowy. Starsi klienci twierdzą, że przypomina im dostępną w dawnych czasach wyśmienitą, gruzińską herbatę. Napar ten ma wiele walorów zdrowotnych, o których wspominał także dr Henryk Różański. Według wielu źródeł pomaga przy dolegliwościach skórnych (tj. łuszczyca, trądzik, wypryski, dermatozy, pokrzywka, łojotok, ŁZS, ATZ, ropne zapalenie mieszków włosowych, łupieże, dermatoza okołoustna, łysienie androgenne), autoimmunologicznych oraz układowych (tj. przerost i stan zapalny gruczołu krokowego u mężczyzn, kamica moczowa, stany zapalne układu moczowego i płciowego u kobiet i mężczyzn, choroby spowodowane nadmiarem androgenów, zaburzenia miesiączkowania, upławy). Jest pomocny w zwalczaniu bóli i zawrotów głowy, migren, nerwobóli, bezsenności, moczenia nocnego, wyczerpania nerwowego oraz chorób alergicznych. Wierzbówka kiprzyca wykazuje także działanie moczopędne i przeciwobrzękowe. Jak widać jest remedium na wiele dolegliwości.
MB: Czy dzieci także mogą pić ten napar?
BJ: Oczywiście. Nie mówimy tu jednak o niemowlętach, ale nieco starszych dzieciach. Mogą one z powodzeniem popijać Iwan Czaj, np. w wersji z macierzanką, która ma fenomenalne działanie na rosnący organizm, a przy tym naturalnie wzmacnia odporność i leczy infekcje. Wiadomo, sezon katarowo-grypowy właśnie się rozpoczął. Iwan Czaj posiada pięć razy więcej witaminy C niż cytryna, poza tym nie zawiera kofeiny, teiny, nie uzależnia, ma wiele cennych witamin i mikroelementów m. in. bor, żelazo oraz łatwo przyswajalne białko. Znam rodziców, którzy podają swoim dzieciom zakwaszającą czarną herbatę. Zdecydowanie lepszym wyborem będzie Iwan Czaj. Napar można wypić także wieczorem, gdyż działa on lekko uspokajająco, odprężająco, relaksacyjnie.
MB: W jakich wersjach smakowych występuje Iwan Czaj?
BJ: Jest ich kilka - klasyczna, z dziką różą, macierzanką, miętą, lebiodką, rokitnikiem, czarną porzeczką, borówką. Jest też Czaga Czaj - pozyskiwana z błyskoporka podkorowego, znanego jako huba brzozowa, guz brzozy albo czaga. Napar ten fenomenalnie normalizuje pracę całego układu odpornościowego, wzmacnia organizm w wypadku osłabienia lub zwalnia w wypadku pobudzenia, co ma ogromne znaczenie w chorobach z tzw. autoagresji.
Mamy do wyboru saszetki, piramidki, torbę strunową typu doypack oraz wersję sypaną. Każdy znajdzie swój smak i rodzaj. Napar przyrządza się bardzo prosto. Saszetkę albo susz zalewa się gorącą, ale nie wrzącą, wodą i parzy pod przykryciem 5-7 minut. Smak naparu można wzbogacić dodając goździki, cynamon, kardamon czy gałkę muszkatołową, będzie miał wówczas działanie rozgrzewające (szczególnie polecane na chłodniejszą porę roku). Można go też lekko osłodzić miodem lub syropem z agawy. W wersji dla dzieci można dodać soku z cytryny, pomarańczy czy malin. Warto wiedzieć, że jedną porcję suszu można zaparzać nawet cztery razy.
MB: A który Iwan Czaj skradł Pani serce?
BJ: Zdecydowanie z czarną porzeczką, borówką oraz macierzanką. Tą ostatnią wersję podaję dzieciom i już widzę, że to będzie nasz numer jeden. Czytelników Zdrowego Białegostoku zachęcam do poznania wszystkich smaków, każdy jest inny, każdy jest wyjątkowy.
MB: Dziękuję za rozmowę.