Ciśnienie tętnicze
- Sobota, 24 listopad 2012 17:00
Ciśnienie tętnicze krwi to nacisk jaki wywiera krew na ściany tętnic
Jedną z podstawowych metod kontrolowania nadciśnienia tętniczego, jak również innych chorób układu krążenia są systematyczne pomiary ciśnienia krwi. Pomiarów najczęściej dokonuje się metodą Korotkowa (inaczej osłuchową lub tradycyjną), przy użyciu znanego chyba wszystkim urządzenia o nieznanej nazwie - sfigmomanometru i słuchawek lekarskich. Można też użyć półautomatycznego miernika nadgarstkowego, który jest urządzeniem wygodniejszym do samobadania w domu.
Ciśnienie krwi ulega ciągłym zmianom, zarówno długookresowym (związane jest to z wiekiem i stanem zdrowia), średniookresowym (w zależności od pory dnia, aktywności, czy spożytych używek) oraz krótkookresowym (w obrębie cyklu pracy serca). Mierząc ciśnienie tętnicze podaje się dwie wartości: ciśnienie tętnicze skurczowe i rozkurczowe.
Najwyższe ciśnienie, wynoszące zazwyczaj u zdrowego dorosłego człowieka ok. 120mmHg (zazwyczaj 110-130) panuje w momencie skurczu serca, kiedy to porcja krwi wypychana jest z serca do aorty. Najniższe - ok. 80mmHg (zazwyczaj 70-90) panuje natomiast w tętnicach w chwili rozkurczu. Do oceny stanu zdrowia pacjenta istotna jest zarówna jedna, jak i druga wartość, dlatego też wynik zapisywany jest np. 120/80mmHg.
Prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego krwi mierzona w gabinecie lekarskim może wynosić nawet 140/90mmHg. Dla samodzielnych pomiarów domowych wartość ta jest niższa i wynosi 135/85mmHg. Dzieje się tak czasami ze względu na działanie efektu ?białego fartucha?.
Prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego: dorosły: 120/80mmHg, noworodek 102/55mmHg, dziecko do ok. dziewiątego roku życia 110/75mmHg.
Długotrwale utrzymujące się wysokie ciśnienie (powyżej 140/90mmHg) zwiększa ryzyko zaburzeń rytmu (np. migotania przedsionków), zawałów serca i udarów mózgu. Jednak, by stwierdzić, czy pacjent na nie cierpi, nie wystarczy jeden pomiar (skok ciśnienia może zdarzyć się bowiem np. na skutek emocji.) By stwierdzić, czy pacjent ma nadciśnienie, należy wykonać kilkanaście pomiarów o różnych porach dnia. Z kolei niskie ciśnienie (niedociśnienie) to stan, gdy ciśnienie skurczowe jest niższe niż 90-100mmHg oraz, gdy jest ono nieprzyjemnie odczuwane (zmęczenie, senność, bóle głowy).
Ciśnienie tętnicze krwi mierzymy po raz pierwszy na obu ramionach, kolejne badania kontynuujemy na ramieniu gdzie stwierdzone były wyzsze wartości. W przypadku pomiarów identycznych ciśnienie mierzymy na lewym ramieniu u osób praworęcznych, na prawym u leworęcznych. Pomiar powinien być wykonywany w wyciszonym pomieszczeniu, w pozycji siedzącej lub leżącej, po co najmniej 5-minutowym odpoczynku (po większym wysiłku po 15 min). Ręka powinna być oparta np. na stole, nie wolno trzymać jej w powietrzu. Pomiaru ciśnienia można dokonać za darmo w przychodni rodzinnej.
Marzena Bęcłowicz
Konsultacja merytoryczna: dr Jadwiga Mroczko, poradnia kardiologiczna NZOZ Edmed Białystok
