Botoks w leczeniu bólu
- Środa, 16 luty 2022 11:28
Toksyna botulinowa (botoks) to białkowa substancja wytwarzana przez bakterie Clostridium botulinum. Mówiąc potocznie - to środek porażający mięśnie, czego wynikiem jest zmniejszenie ich aktywności. Botoks stosowany jest nie tylko w medycynie estetycznej, ale posiada też wskazania stricte medyczne.
Botoks można zastosować do leczenia takich chorób jak: przewlekły napięciowy ból głowy, migrena, bruksizm, spastyczność - w przebiegu mózgowego porażenia dziecięcego, spastyczność poudarowa, idiopatyczny kręcz karku, połowiczny kurcz twarzy i kurcz powiek, nadpotliwość, nietrzymanie moczu, nadreaktywność pęcherza moczowego, tiki nerwowe, czy nadmierne ślinienie.
Na rynku dostępne są różne preparaty toksyny botulinowej – różnią się one rejestracją (część jest zarejestrowana do zastosowania w medycynie estetycznej, część do wskazań medycznych) oraz wskazaniami do zastosowania.
Botoks w leczeniu bólu głowy
Toksyna botulinowa znalazła zastosowanie przy leczeniu migreny oraz napięciowego bólu głowy. Podstawowym kryterium doboru pacjentów do wykonania tej procedury jest częstość napadów - by chory odniósł korzyści z ostrzyknięcia botoksem, ból głowy musi u niego występować 15 lub więcej dni w ciągu miesiąca.
Jak wygląda leczenie migreny botoksem? Lekarz - za pomocą cieniutkiej igły i niewielkich ilości preparatu – ostrzykuje ok. 40 punktów na głowie, szyi i karku, wprowadzając toksynę botulinową do znajdujących się tam mięśni. Pierwsze, pozytywne efekty pojawiają się w ciągu 1-4 tygodni. Zabieg zazwyczaj powtarza się co 12-16 tygodni (nie jest to jednak regułą – część pacjentów po 2-3 zabiegach uzyskuje poprawę na dłużej).
Botoks w leczeniu bruksizmu
Bruksizm to przypadłość, która polega na mimowolnej, zwiększonej aktywności w obrębie mięśni żucia. Choroba może być spowodowana zaburzeniami oddychania, zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego (refluks żołądkowo-przełykowy), zaburzeniami lękowymi lub/i depresyjnymi, czy stosowaniem substancji psychoaktywnych. Czasem jednak nie znamy jej przyczyny.
Objawami bruksizmu są bóle głowy, karku, żuchwy, szumy uszne, starte powierzchnie zębów i ich nadwrażliwość, stany zapalne w jamie ustnej oraz krwawienia z dziąseł. Zdarza się też, że mięśnie żwacze tak bardzo się przebudowują, że żuchwa staje się wizualnie bardziej masywna.
Terapia bruksizmu jest wielokierunkowa i powinna obejmować leczenie przyczyny (np. refluksu), leczenie stomatologiczne i ortodontyczne, a często również leczenie psychiatryczne oraz psychoterapię i fizjoterapię. Zastosowanie botoksu to działanie objawowe, ale dające pacjentom dużą ulgę. Polega na ostrzyknięciu mięśni żwaczy w trzech punktach, po obu stronach twarzy.
Botoks w leczeniu spastyczności mięśni
Spastyczność to stan, w którym mięsień lub grupa mięśni są nadmiernie napięte. Przyczynami spastyczności są choroby ośrodkowego układu nerwowego, np. mózgowe porażenie dziecięce, udary mózgu, uszkodzenia rdzenia kręgowego. Spastyczność powoduje bolesne przykurcze oraz upośledzenie funkcji mięśni.
Dzięki zastosowaniu toksyny botulinowej pacjent szybko odczuwa ulgę w bólu i może podjąć dalszą pracę z fizjoterapeutą, aby przywrócić funkcję danego mięśnia lub grupy mięśni, a tym samym stawu czy kończyny.
Przeciwwskazania do leczenia botoksem
Przeciwwskazaniami do zastosowania botoksu są: ciąża i karmienie piersią, choroby złącza nerwowo-mięśniowego (np. miastenia), miejscowe nadkażenia skóry, infekcje ogólnoustrojowe, stosowanie leków takich jak: D-penicylamina, cyklosporyna, tubokuraryna, pankuronium, sukcynylocholina, linkomycyna, tetracyklina, polimyksyna, aminochinolony, aminoglikozydy, chlorchina, hydroksychlorchina w ciągu 7 dni poprzedzających zabieg, nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu - w tym toksynę otulinową. Stosowanie leków zmniejszających krzepliwość krwi nie jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania zabiegu.
lek. Anna Łotowska-Ćwiklewska, Gabinet Leczenia Bólu Białystok
