Żyć bez bólu
- Piątek, 22 październik 2021 10:25
Codzienne funkcjonowanie z przewlekłym bólem to piekło. Potwierdzi to każdy, kto tego doświadczył. Co gorsza stan taki prowadzi do ciężkiej depresji, utraty możliwości pracy, a także niszczy relacje społeczne. Jak walczyć z bólem radzi doktor Ksawery Kordecki.
Marzena Bęcłowicz: Czy potrzebni są specjaliści zajmujący się leczeniem bólu?
Ksawery Kordecki: Tak, gdyż ból to najbardziej powszechna przypadłość, która dotyka każdego człowieka, na różnych etapach życia. Tylko w USA z powodu chronicznego lub nawracającego bólu cierpi ponad 75 mln. ludzi, a na walkę z nim wydaje się setki miliardów dolarów. Z czego te farmaceutyczne środki do walki z bólem często są niewłaściwie lub niepotrzebnie stosowane. Ważna jest kolejność podawania leków - od najsłabszych, do najmocniejszych. Kiedy leki z jednego poziomu nie wystarczają lub przestają działać, powinno się przejść na kolejny. Jednak niektórzy lekarze boją się przepisywać mocniejsze substancje.
MB: Według Pana słusznie?
KK: Z lekami przeciwbólowymi trzeba uważać. Im mocniejsze, tym więcej potencjalnych skutków ubocznych oraz problemy z uzależnieniem. Często zdarza się, że stosujemy za dużo farmakologii, bo używamy jej niewłaściwie. Są różne rodzaje bólu. Najczęściej występuje ból zapalny, np. po uderzeniu lub przy anginie. Czasem jednak pojawia się ból neuropatyczny, wynikający z uszkodzenia układu nerwowego. Pacjentowi samemu ciężko jest je rozróżnić i dobrać odpowiedni lek.
MB: Jaką terapię może zaproponować lekarz „od bólu”?
KK: Poradnictwo bólowe to bardzo szeroka dyscyplina - może pomóc przy przewlekłym bólu łokcia, ale też przy nowotworach, zwyrodnieniach, reumatyzmach, a nawet chorobach genetycznych. Ja specjalizuję się akurat w diagnostyce i bezoperacyjnym leczeniu chorób ścięgien, stawów, powięzi i kręgosłupa. Poradnie bólowe powinny istnieć, by szybko i skutecznie złagodzić ból, a nawet usunąć go całkowicie. Weźmy np. ból kręgosłupa - może on mieć najróżniejsze przyczyny, m.in. przepuklinę naciskającą na nerw. W wielu przypadkach jeden zastrzyk może sprawić, że ból mija prawie od razu, a w niektórych przypadkach dać czas cofnąć się przepuklinie. Iniekcja robiona jest pod kontrolą RTG lub USG, co pozwala na precyzyjne podanie leku w miejsce, które powoduje ból. Tego typu zabiegi są bezpieczne i małoinwazyjne. Pacjent w przeciągu godziny wraca do normalnego funkcjonowania. Niektóre z zabiegów można wykonać nawet u kobiet w zaawansowanej ciąży - oczywiście w tym wypadku pod kontrolą USG.
MB: Dlaczego tego rodzaju praktyka nie jest powszechna w szpitalach?
KK: W wielu miejscach już się tak robi, ale zapotrzebowanie wciąż jest ogromne. Nowoczesne rozwiązania, obecne już od lat na zachodzie, u nas dopiero stają się dostępne dla pacjentów. Wielu lekarzy traktuje ból jako problem drugoplanowy, skupiając się na leczeniu źródła problemu. Ja uważam, że usuwanie bólu powinno iść równolegle z terapią główną. Ważny jest komfort pacjenta - istnieją dowody naukowe, że jakość życia ma olbrzymi wpływ na rekonwalescencję. Ból przewlekły może prowadzić do zmian w mózgu, co owocuje jeszcze większym jego odczuwaniem. I co gorsza - narastający ból coraz trudniej opanować lekami. Najcięższe środki przestają działać, a wtedy życie pacjenta może zamienić się w piekło.
MB: Każdy ból da się wyleczyć?
KK: Nie, ale prawie każdy da się złagodzić. Ma to też olbrzymie znaczenie dla pacjenta, który zamiast dwóch tabletek przeciwbólowych dziennie, może brać tylko jedną. W ten sposób znacznie wolniej rośnie tolerancja na daną substancję, zmniejsza się ryzyko uzależnień, a także występowania efektów ubocznych, np. w układzie pokarmowym, który jest najbardziej obciążany przez leki przeciwbólowe.
MB: Niektórzy lekarze uważają, że ból jest potrzebny i nie należy z nim walczyć.
KK: Ból jest potrzebny - szczególnie ten ostry, występujący zaraz po urazie. To mechanizm zabezpieczający uszkodzone miejsce, ale też ważny sygnał dla organizmu. Jednak w przypadku bólu przewlekłego to już zupełnie inna historia. Na szczęście podejście do bólu współcześnie zmienia się bardzo szybko. Coraz więcej dużych szpitali ma już odpowiedni sprzęt diagnostyczny, jednak w mniejszych miejscowościach sytuacja wygląda znacznie gorzej. Wciąż brakuje też odpowiednich specjalistów.
MB: Gdzie mogą szukać pomocy pacjenci cierpiący z powodu przewlekłego bólu, u których metody farmakologiczne okazały się niewystarczające?
KK: W wyspecjalizowanych poradniach bólowych. Pracuję w Gabinecie USG Ultramed przy ul. Bema. Zabiegi wykonuję również w Poradni Leczenia Bólu Szpitala Orłowskiego w Warszawie oraz w prywatnej klinice ( www.Rehab.pl ), również w Warszawie.
MB: Dziękuję za rozmowę.
