Borelioza - w kleszczach strachu
- Sobota, 04 sierpień 2012 19:23
Letnie słońce zachęca do spacerów i odpoczynku na łonie przyrody. Las kusi grzybiarzy swym bogactwem. Niestety po powrocie do domu okazuje się, że z lasu przynieślismy nie tylko kosz pełen grzybów ale również małego krwiopijcę wczepionego w nasze ciało.
Borelioza nazywana inaczej chorobą z Lyme lub krętkowicą kleszczową jest chorobą układową wielonarządową i zakaźną, którą przenoszą kleszcze. Atakuje ludzi, a także zwierzęta. Jest zaliczana do najczęstszych chorób odkleszczowych. Często bardzo trudno ją zdiagnozować - zwłaszcza postać późną, ponieważ objawy są typowe dla wielu innych chorób. Objawy boreliozy są różne w zależności od indywidualnych właściwości organizmu człowieka, a także stadium rozwoju samej choroby.
I stadium ? zmiany skórne- charakterystyczny rumień wędrujący- początkowo czerwona plamka lub grudka, szybko powiększająca się ku obwodowi, przekraczając średnicą 5cm. W typowej postaci ma pierścieniowaty kształt z przejaśnieniem w środku. Niebolesnym zmianom skórnym mogą towarzyszyć objawy grypopodobne, bóle mięśni, ogólne złe samopoczucie, stany podgorączkowe, niekiedy powiekszenie węzłów chłonnych.
II stadium ? ostre zmiany zapalne narządów (stawów, serca, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego - neuroborelioza).
III stadium ? przewlekła infekcja ? od roku do kilku lat od zakażenia. Występują przewlekłe zmiany skórne oraz destrukcyjne zmiany zapalne stawów, przewlekłe zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych.
Przejścia z jednego stadium do drugiego nie da się wyraźnie wyznaczyć. Do wymienionych powyżej objawów może dołączyć: silne zmęczenie, otępienie, bóle karku, nudności, wymioty, zmienna temperatura ciała ? bardzo wysoka utrzymująca się kilka dni, a później bardzo niska.
Wiadomo, że borelioza przenoszona jest przez kleszcze, których nie brakuje w codziennym życiu, dlatego też gdy wybieramy się w takie miejsca jak las, park, łąka czy działka powinniśmy założyć ubranie, które posiada zaciski na rękawach i nogawkach, aby kleszcze nie mogły dostać się do ciała. Ważne jest by założyć odpowiednie buty ? najlepiej kalosze, a jeśli jest to niemożliwe warto pamiętać by były to całe buty a nie klapki czy sandały. Warto pamiętać o nakryciu głowy - kapeluszu lub czapce z daszkiem. Stosujmy też odpowiednie środki farmaceutyczne odstraszajace kleszcze (Autan, Off, Mosbito, Mugga Deet), a po wyprawie starannie obejrzyjmy ciało lub weźmy kąpiel. Jeżeli zauważymy wgryzionego w nasze ciało kleszcza niezwłocznie go wyjmijmy i zdezynfekujmy miejsce ugryzienia.
Wcześnie wykryta i leczona borelioza w znacznej większości przypadków nie pozostawia żadnych powikłań. Inaczej jest gdy choroba jest nieleczona lub jej pierwsze objawy nie zostały zauważone. Mamy wtedy do czynienia z boreliozą przewlekłą, która jest o wiele trudniejsza w leczeniu i mogą się z nią wiązać liczne powikłania.
Jeżeli krętki boreliozy nie zostaną odpowiednio wcześnie zniszczone to poprzez krew przedostają się do innych narządów. Zanim dojdzie do takich powikłań mija sporo czasu, są jednak znane przypadki nieleczenia boreliozy przez kilka miesięcy. Wówczas bakterie przedostają się do serca i mózgu, co grozi bardzo poważnymi powikłaniami (sercowymi, stawowymi lub mózgowymi).
Jeśli zostanie zaatakowany mięsień sercowy, powoduje to zaburzenia pracy serca objawiające się nagłym blokiem przedsionkowo-komorowym lub innymi zaburzeniami przewodzenia i rytmu.
Wystepują również powikłania boreliozy związane ze stawami. Najczęściej jest to zapalenie jednego, rzadziej kilku stawów. Nie jest to tak poważne powikłanie jak w przypadku zapalenia mięśnia sercowego i po zastosowaniu odpowiedniej antybiotykoterapii ustępuje w niedługim czasie. Jeżeli jednak nie zostanie podjęte leczenie antybiotykami może dość do trwałego zniekształcenia stawów.
Najpoważniejszymi powikłaniami są te zwiazane z pracą mózgu. Jeżeli borrelia dotrze do ośrodkowego układu nerwowego to może doprowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia mózgu, a także porażenia nerwowego.
Poza tego typu powikłaniami zdarzają się również zmiany w psychice człowieka, czyli psychozy, otępienie, zaburzenia koncentracji, depresja.
Bardzo istotną kwestią jest wczesne wykrycie boreliozy, ponieważ im wcześniej będzie wykryta tym krótsze będzie leczenie i nie pojawią się żadne powikłania. Dlatego też, jeżeli podejrzewamy u siebie boreliozę należy czym prędzej udać się do lekarza, który zdiagnozuje chorobę, skieruje na odpowiednie badania oraz podejmie się jej leczenia.
Do dziś nie stworzono skutecznej szczepionki przeciw boreliozie. Ważnym jest by zaszczepić się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, które jest wirusową chorobą także przenoszoną przez kleszcze. Jest to nic innego, jak działania, które mają uniemożliwić kleszczom dostanie się do naszego ciała.
Marzena Bęcłowicz
konsultacja merytoryczna: Elżbieta Mroczko, lekarz rodzinny, NZOZ Edmed w Białymstoku
