Zdrowy Białystok

Z mydłem za pan brat

Zbliża się lato, a wraz z radościami lata, zabawą w piasku i jedzeniem warzyw prosto z grządki okres zwiększonego ryzyka zarażeń pasożytniczych, w których przenoszeniu odgrywa rolę zanieczyszczenie ziemią. Warto się im przyjrzeć zanim one zainteresują się nami. Zacznijmy od glistnicy.
Glistnica jest chorobą rozpoznawaną na wszystkich kontynentach, szacuje się że zarażeniem tym dotkniętych jest ok. 1.4 biliona ludzi na świecie, najwięcej (73%) w Azji. Zarażeniu sprzyja niski poziom sanitarno-epidemiologiczny oraz środowiska zamknięte (np. domy dziecka). Region podlaski, który zamieszkujemy należy do województw w kraju charakteryzujących się wysokim wskaźnikiem występowania glistnicy.
U większości zarażonych osób nie ma żadnych objawów, jednak mimo braku objawów osoby te wydalając z kałem jaja pasożyta są ogniwem w łańcuchu epidemicznym  tj. mogą zarażać innych, np. członków rodziny. U dzieci objawy kliniczne glistnicy mogą naśladować powszechnie występujące choroby wieku dziecięcego: infekcje układu oddechowego, astmę oskrzelową, choroby alergiczne skóry, choroby przewodu pokarmowego. Objawy kliniczne zarażenia glistą zależą od cyklu rozwojowego pasożyta. W pierwszej fazie zarażenia jajem inwazyjnym podczas wędrówki larw do płuc występują objawy ogólne gorączka, suchy kaszel i objawy skórne. Objawy glistnicy mogą naśladować astmę oskrzelową (duszący kaszel ze świstami), atopowego zapalenia skóry odpowiednio (wysypka z bardzo silnym świądem skóry) pokrzywkę (bąble na skórze jak po uderzeniu pokrzywą.
W stadium przewlekłym zarażenie glistą objawia się najczęściej problemami z przewodem pokarmowym, u dzieci w wieku szkolnym głównie bólami brzucha. Dziecko przestaje jeść a okresowo dołączają się wymioty lub krótkotrwała biegunka. Objawy mogą nasilać się po niektórych posiłkach co może sugerować, że mamy do czynienia z reakcją na pokarm. Wówczas niekiedy zaleca się dietę eliminacyjną, zamiast terapii przeciwpasożytniczej. Jeśli zarażenie nie będzie rozpoznane może dojść do następstw  ogólnoustrojowych: zaburzeń rozwoju fizycznego, niedoborów wtórnych żywieniowych np. niedokrwistości, zaburzeń zachowania, zaburzeń snu.
Rozpoznanie zarażenia jest trudne z kilku przyczyn: objawy przypominają inne choroby, brak czułych testów diagnostycznych oraz cykl rozwojowy pasożyta (jaja pasożyta są obecne w kale okresowo). Badanie morfologii krwi może być przydatne tylko w początkowej fazie zarażenia. Natomiast badanie przeciwciał w surowicy krwi jest przydatne w przewlekłym zarażeniu. Jeśli jakaś ?choroba? przedłuża się i trudno dobrać właściwe leki to warto rozważyć możliwość zarażenia glistą ludzką. Ponieważ trudno o laboratoryjny dowód na zarażenie badania kału warto powtarzać kilkukrotnie.
Leczenie glistnicy wymaga konsultacji lekarskiej. Leczenie faramkologiczne łączone jest z zaleceniami higienicznymi i dietetycznymi. Warto dopilnować przestrzegania zasad higieny osobistej, higieny rąk zwłaszcza przed posiłkami, częstej zmiany bielizny osobistej i pościelowej oraz? zmiany nawyków żywieniowych. Pierwszą zasadą jest usunięcie z diety słodyczy i chemicznych dodatków do żywności. Zdrowy przewód pokarmowy zwykle sam sobie radzi z intruzami.

Jolanta Wasilewska, pediatra, alergolog Mediola Białystok, Fot. Monika Urban-Szmelcer