Nie uciekniesz przed wiatrówką
- Poniedziałek, 30 styczeń 2012 18:13
Prawie każdy z nas w dzieciństwie chorował na ospę wietrzną. Jest to bowiem najbardziej powszechna choroba wirusowa wieku dziecięcego charakteryzująca się bardzo dużą zakaźnością. Nie stanowi poważnego zagrożenia, a raz przechorowana daje odporność na całe życie.
Ospa wietrzna jest chorobą wywoływaną przez kontakt z wirusem ospy wietrznej i półpaśca. Głównym źródłem zakażenia jest osoba chora. Zarażamy się poprzez bezpośredni kontakt z wysypką chorego lub drogą kropelkową. Najbardziej narażone na zachorowanie są dzieci do 9 roku życia (90% przypadków zachorowań) uczęszczające do szkół i przedszkoli. W naszym klimacie, zachorowania najczęściej odnotowywane są późną zimą i wczesną wiosną.
Pierwsze objawy ospy wietrznej pojawiają się dopiero po ok. dwóch tygodniach od momentu zakażenia, natomiast już w okresie wylegania choroby dziecko może zarażać innych. Choroba rozprzestrzenia się bardzo łatwo, dlatego jeśli twoja pociecha miała kontakt z osobą chorą najprawdopodobniej wkrótce też zachoruje.
Pierwsze oznaki choroby są podobne jak przy przeziębieniu - dziecko może skarżyć się na ból głowy, zmęczenie, podwyższoną temperaturę ciała. Wkrótce do wymienionych wyżej oznak dołącza charakterystyczna dla ospy wietrznej wysypka. Początkowo obserwujemy na ciele dziecka czerwone plamki, które z czasem przekształcają się w grudki zwieńczone na szczycie pęcherzykami wypełnionymi przejrzystym płynem, który po kilku dniach mętnieje. Wówczas pęcherzyki przysychają i tworzy się strupek. W czasie trwania choroby może zdarzyć się od trzech do pięciu wysiewów nowych wykwitów, tzn. że dziecko jednocześnie może mieć plamki, grudki, pęcherzyki, a nawet strupki. Większość powstałych zmian ustępuje po ok. trzech tygodniach. Wysypce towarzyszy bardzo silne swędzenie.
Początkowo krostki pojawiają się na owłosionej skórze głowy (jest to objaw bardzo charakterystyczny dla ospy), następnie na twarzy, tułowiu i kończynach. Krostki mogą być umiejscowione na całym ciele, szczególnie nieprzyjemne są te powstałe na powiekach, w jamie ustnej, narządach płciowych.
W przypadku, gdy ospa przebiega łagodnie, dziecko wymaga jedynie leczenia objawowego, polegającego na zwalczaniu dokuczliwych objawów - w szczególności gorączki i świądu. O ile w przypadku gorączki podanie leku jest z reguły wystarczające, to w przypadku uporczywego świądu nie jest już tak łatwo. Należy smarować krostki preparatami działającymi przeciwświądowo i znieczulająco typu ?puder płynny?, można używać też takich środków jak Hascovir, Variderm, Vratizolin lub roztworu gencjany. W razie potrzeby lekarz może zalecić podawanie dziecku leków zmniejszających świąd lub przeciwwirusowych. Te drugie podaje się dzieciom z obniżoną odpornością oraz tym, u których ospa ma ciężki przebieg.
Pamiętajmy też o odpowiedniej higienie, która ma bardzo istotne znaczenie w przypadku tej choroby. Tu zdania lekarzy są podzielone - jedni zalecają krótkie (aby krosty i strupki nie nasiąkały wodą i szybciej przysychały) kąpiele w letniej wodzie z dodatkiem sody oczyszczonej lub nadmanganianu potasu; drudzy w czasie wysypu krostek - nie zalecają kąpieli wcale. Na pewno jednak należy często zmieniać dziecku bieliznę i krótko obciąć paznokcie, aby zmniejszyć ryzyko zadrapań i zakażenia wykwitów bakteriami. Czasem jednak pomimo odpowiedniej pielęgnacji dochodzi do zakażenia zmian skórnych, trzeba wtedy zgłosić się do lekarza, gdyż może być konieczne zastosowanie antybiotyku. Uchroni to dziecko przed bliznami, które mogą być wynikiem uszkodzenia skóry w miejscu zakażenia.
W czasie choroby dziecko powinno pozostać w domu aż do momentu zagojenia się wszystkich krostek i utworzenia strupków - wtedy też kończy się okres zarażania.
Ospa wietrzna może doprowadzić do bardzo poważnych powikłań. Najczęściej występujące to: powikłania neurologiczne (ataksja móżdżkowa, drgawki gorączkowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu), skórne (nadkażenia bakteryjne wywołane przez gronkowce i paciorkowce, które mogą prowadzić do powstania ropni, ropowicy, róży, zapalenia tkanki łącznej i martwiczego zapalenia powięzi). Częstym powikłaniem jest też zapalenie płuc, wątroby, mięśnia sercowego, stawów, małopłytkowość. Osoby szczególnie narażone na ciężki przebieg ospy wietrznej to: wcześniaki, dzieci poniżej pierwszego roku życia, młodzież powyżej 13 lat i osoby dorosłe, osoby z obniżoną odpornością oraz z chorobami przewlekłymi i kobiety w ciąży.
Marzena Bęcłowicz
konsultacja merytoryczna lek. med. Elżbieta Malinowska, pediatra, Centrum Medyczne Warszawska w Białymstoku
Fot. Archiwum
