Cukrzyca zwiększa ryzyko ciężkiego przebiegu Covid-19
- Piątek, 18 grudzień 2020 09:54
Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 to czas szczególnie groźny dla osób przewlekle chorych, a zwłaszcza dla pacjentów z cukrzycą. W latach 2013-2018 zachorowalność na tę chorobę wzrosła wśród osób dorosłych o 13,7%. W 2018 r. w Polsce było 2,9 mln dorosłych (1,3 mln mężczyzn i 1,6 mln kobiet), u których zdiagnozowano cukrzycę. Spora część osób ma jednak stan przedcukrzycowy (czyli w badaniu krwi na czczo poziom glukozy 100-125 mg/dl) lub nie wie, że choruje na cukrzycę.
Niekontrolowana glikemia, podwyższony poziom cukru we krwi to czynniki osłabiające układ odpornościowy organizmu, które sprawiają, że koronawirus łatwiej się w nim rozprzestrzenia. Większe ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia i zgonu występuje zwłaszcza wtedy, gdy cukrzyca jest źle kontrolowana metabolicznie. Statystyki ostrzegają: wśród osób z ciężkim przebiegiem Covid-19 jest od 12 do 25% osób zmagających się z cukrzycą! W tej grupie zakażonych koronawirusem wzrasta również prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań cukrzycy. Infekcja wirusowa u pacjentów z cukrzycą może prowadzić do gwałtownego wzrostu stężenia glukozy we krwi, co zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycowej kwasicy ketonowej (CKK). Dotyczy to przede wszystkim chorych na cukrzycę typu 1. Prawdopodobieństwo ciężkiego przebiegu infekcji spowodowanej koronawirusem istotnie wzrasta, jeśli pacjent z cukrzycą ma też inne obciążenia zdrowotne, na przykład cierpi na choroby serca lub płuc.
Istnieją badania wskazujące, że koronawirus SARS-CoV-2 niszczy komórki beta wysp Langernhansa gruczołu trzustkowego, przez co wywołuje cukrzycę. Pacjenci, którzy zostali wyleczeni z Covid-19, powinni zatem skontrolować poziom glukozy we krwi, a jeśli jest on nieprawidłowy – skonsultować się z lekarzem i rozpocząć leczenie cukrzycy.
- Laboratorium analityczne Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy Eskulap w Białymstoku, wyposażone w nowoczesną aparaturę, oferuje szeroki zakres badań laboratoryjnych, pozwalających między innymi stwierdzić, jaki jest stan pacjenta po przebytym zakażeniu koronawirusem SARS-CoV-2. Laboratorium wykonuje także podstawowe badanie przeprowadzane w ramach diagnostyki i leczenia cukrzycy - podkreśla dr Grzegorz Kucharewicz, prezes Zarządu LSSP Eskulap w Białymstoku.
Do podstawowych badań laboratoryjnych, które pozwalają wykryć cukrzycę lub stany przedcukrzycowe (nieprawidłowa glikemia na czczo, nieprawidłowa tolerancja glukozy) należą oznaczenie stężenia glukozy w osoczu i w moczu oraz doustny test tolerancji glukozy (oral glucose tolerance test - OGTT). OGTT jest standardowym testem, wykonywanym u osób z podejrzeniem cukrzycy bądź stanów przedcukrzycowych, polegającym na obciążeniu pacjenta 75 g glukozy i oznaczeniu dwukrotnemu glikemii: w czasie 0 (po podaniu roztworu glukozy – 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody) oraz po 120 minutach od obciążenia.
Niewyrównana cukrzyca wpływa negatywnie na funkcjonowanie określonych narządów i układów w organizmie pacjenta. Należą do nich: oczy, nerki, serce, układ nerwowy i układ krążenia. Pacjenci ze zdiagnozowaną cukrzycą powinni zatem systematycznie dokonywać oznaczeń parametrów laboratoryjnych, które pozwolą na określenie wyrównania cukrzycy i ocenę funkcjonowania narządów i układów zagrożonych jej powikłaniami. Parametry określające wyrównanie glikemii to: fruktozamina (pozwala ocenić wyrównanie cukrzycy w ostatnich dwóch, trzech tygodniach) i hemoglobina glikowana (HbA1c). HbA1c to doskonały retrospektywny wskaźnik glikemii, odzwierciedlający poziomy glikemii z ostatnich 120 dni. Przy wyrównanej cukrzycy oznaczenie HbA1c należy wykonać raz w roku, a przy niewyrównanej raz na kwartał. Chorzy na cukrzycę powinni również kontrolować gospodarkę lipidową. Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, oznaczenie profilu lipidowego (cholesterol całkowity, LDL, HDL, trójglicerydy) powinno się wykonywać raz w roku.
Obecna pandemia uświadamia nam, jak ważna jest profilaktyka cukrzycy i kontakt z lekarzem specjalistą w razie wystąpienia objawów wskazujących na rozwój tej choroby. Stawką jest życie - w grupie pacjentów, którzy zmarli na Covid-19, od 20 do 25% miało cukrzycę.
- Kontrola cukrzycy, właściwa terapia i monitorowanie jej przez lekarza specjalistę pozwalają zmniejszyć ryzyko ciężkiego przebiegu choroby i powikłań zdrowotnych, spowodowanych infekcją koronawirusem SARS-CoV-2 – mówi dr Grzegorz Kucharewicz, prezes Zarządu LSSP Eskulap.
Ważna jest też edukacja pacjentów chorujących na cukrzycę. Powinni oni wiedzieć, że na przykład paracetamol może zawyżać wyniki z urządzenia monitorującego poziom glukozy. Duże dawki kwasu acetylosalicylowego (potocznie aspiryny) oraz ibuprofenu mogą z kolei obniżać stężenie cukru we krwi. Ponadto leki na przeziębienie często zawierają cukier, co także nie pozostaje bez wpływu na parametry cukrzycowe.
Eugeniusz Jarosik
Laboratorium analityczne Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy Eskulap znajduje się w budynku przy ul. Nowy Świat 11C w Białymstoku.
