Przedszkolny debiut
Wrzesień i październik to czas wyzwań dla dzieci, rodziców oraz nauczycieli. Szczególnie jeśli chodzi o maluchy i ich pierwszy dzień w przedszkolu. O tym jak pomóc dziecku zaadaptować się w nowym otoczeniu opowiedzą Marta Wilman, psycholog dziecięcy oraz Edyta Dmuchowska, terapeuta pedagogiczny z Niepublicznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Nr 1 w Białymstoku.
Marzena Bęcłowicz: Dlaczego pierwsze dni w przedszkolu są tak trudne dla dziecka?
Marta Wilman: Przedszkole to nowe miejsce i nowe zasady. Przed dzieckiem stawiane są inne wymagania niż w rodzinnym domu. Maluch musi podporządkować się regułom obowiązującym w nowym otoczeniu. Bywają one także wyzwaniem dla rodziców, gdyż wyznaczają stały, powtarzający się rytm dnia. Nie oznacza to, że do tej pory dziecko i rodzice nie mieli styczności z zasadami, ale z pewnością w warunkach domowych były bardziej naturalne i elastyczne.
Problemy małych kobiet
Infekcje ginekologiczne, na które cierpią dorosłe kobiety, mogą także dotyczyć małych dziewczynek. Dlatego też każda mama powinna dbać o prawidłowy rozwój narządów płciowych swojej córki, a w razie potrzeby zgłosić się z nią na wizytę do specjalisty ginekologii dziecięcej.
Ginekologia wieku dziecięcego jest integralną częścią ginekologii i położnictwa. Dyscyplina ta obejmuje swoim zasięgiem wiele specjalności medycznych i ma istotne działanie profilaktyczne. Specjalistyczna diagnoza oraz ukierunkowane leczenie w oparciu o badania mają na celu zapobieganie wielu groźnym chorobom.
- Dziewczynka, która trafia do gabinetu ginekologicznego wymaga szczególnej troski, serdeczności i odpowiedniego podejścia - mówi Jolanta Czebotar, położna specjalistka z Przychodni Położniczo-Ginekologicznej przy ul. NMP Królowej Rodzin w Białymstoku. - Przeprowadzenie badania lekarskiego to dla niej spory stres. Bardzo istotna jest wówczas pomoc matki, która powinna przygotować córkę do tej pierwszej wizyty u ginekologa, tłumacząc jej jak będzie ono wyglądało.
Ostra terapia
Acus – igła, punctura – ukłucie. Proszę teraz dodać jedno do drugiego. Co otrzymamy? Spokojnie, bez paniki. Akupunktura nie boli i jest bezpieczną metodą wspomagania leczenia polegającą na nakłuwaniu ciała specjalnymi igłami w odpowiednich punktach. Prowadzi to do przywrócenia w organizmie stanu równowagi i uruchomienia procesu samoregeneracji.
Akupunktura to skuteczna metoda leczenia wywodząca się z Chin. Jest znana i stosowana od ponad czterech tysięcy lat. Zastosowanie znalazła na całym świecie jako główna lub wspomagająca metoda leczenia wielu chorób. Współczesna medycyna zachodnia, pomimo wybitnych osiągnięć, nadal jest bezradna w przypadku wielu zaburzeń i schorzeń, w leczeniu których z powodzeniem radzi sobie właśnie akupunktura. Ponadto nie ma ona niebezpiecznych skutków ubocznych. O metodzie tej opowie doktor Elżbieta Osiecka-Górska, która na co dzień pracuje w Centrum Medycznym „Ryska” jako specjalista medycyny rodzinnej, a oprócz tego posiada kwalifikacje do leczenia akupunkturą.
To się wie przed USG
Jest szybkie, łatwo dostępne, tanie i w pełni bezpieczne. Można powtarzać je wielokrotnie, w zależności od potrzeb. Wykonując je lekarz ocenia stan narządów wewnętrznych oraz wykrywa nawet drobne nieprawidłowości i zmiany w strukturze narządów. Badanie USG, bo o nim mowa, jest obecnie szeroko stosowane w wielu dziedzinach medycyny. Warto robić je nawet profilaktycznie. A jak się do niego przygotować?
Ultrasonografia (USG) jest metodą uwidaczniania wewnętrznych narządów i tkanek za pomocą fal ultradźwiękowych. Ultradźwięki są drganiami mechanicznymi o częstotliwości wyższej od górnej granicy słyszalności ucha ludzkiego, czyli 16.000 Hz. Fale ultradźwiękowe o natężeniu nieszkodliwym dla pacjenta są przenoszone w głąb jego ciała i odbierane dzięki specjalnym urządzeniom.
Badanie USG jest w pełni bezpieczną, zupełnie nieinwazyjną i szybką metodą obrazowania zmian chorobowych. Obecnie USG jest jednym z podstawowych badań w diagnostyce wielu schorzeń. Nie ma jakichkolwiek przeciwwskazań do jego wykonania, dzięki czemu ma zastosowanie również u pacjentek będących w ciąży, noworodków, a nawet u pacjentów w ciężkim stanie klinicznym.
Trzymaj się prosto
Fizjoterapeuci biją na alarm. Ponad połowa uczniów z białostockich podstawówek cierpi na wady postawy. Opinię tę potwierdzili, w wyniku przeprowadzonych badań, specjaliści z Familijnego Centrum Medycznego Fundacji „Pomóż Im”. Jeszcze przed wakacjami przebadali niemal pół tysiąca młodych ludzi z sześciu białostockich szkół podstawowych.
W opinii Agnieszki Stepanczuk kierującej Ośrodkiem Rehabilitacji im. Sue Ryder działającym w FCMed, która koordynowała projekt badawczy, uzyskane wyniki potwierdzają powszechnie panujące przekonanie, że ze zdrowiem najmłodszych nie jest najlepiej.
- Zbyt ciężkie tornistry, brak ruchu, zbyt długi czas spędzany przed telewizorem czy komputerem, problemy z nadwagą, niewłaściwa pozycja siedząca – przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele. Ale niezależnie od nich, zgromadzone przez nas dane dobitnie pokazują, że problem ma charakter masowy i należy jak najszybciej mu przeciwdziałać – uważa Agnieszka Stepanczuk.
Po pierwsze piersi
Aby w porę wykryć zmiany nowotworowe w piersiach, trzeba pamiętać o regularnych badaniach? Jakich? Otóż są trzy, które od razu kojarzą się z profilaktyką raka piersi. To mammografia, USG oraz comiesięczna samokontrola. Kiedy ostatnio robiłaś któreś z nich?
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Rokrocznie odnotowuje się w Polsce ok. 13 tys. nowych przypadków zachorowań. Panie, które regularnie wykonują badania, czyli mammografię lub USG, rzadziej umierają z powodu raka piersi, w porównaniu do tych, które nie poddają się tym badaniom systematycznie.
- Zarówno USG jak i mammografia są podstawowymi badaniami piersi. Różnią się tym, że wykonując USG wykorzystuje się fale ultradźwiękowe, a w czasie mammografii - promieniowanie rentgenowskie - wyjaśnia prof. dr. hab. Urszula Łebkowska, specjalista radiolog z Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy „Eskulap” w Białymstoku.
Czym zatem kierować się przy wyborze metody? Otóż wszystko zależy od budowy piersi.
- Piersi zbudowane są z tkanki: gruczołowej oraz tłuszczowej. U kobiet młodszych przeważa tkanka gruczołowa, u starszych – tłuszczowa – mówi z kolei dr Artur Czurak, specjalista radiolog II stopnia z Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy „Eskulap” w Białymstoku.
Od aorty do kapilary
„Złotym standardem” w diagnostyce chorób naczyniowych jest angiografia cewnikowa (cyfrowa angiografia subtrakcyjna - CAS), polegająca na nakłuciu tętnicy, wprowadzeniu do niej cewnika i podaniu środka kontrastowego. Jest ona jednak badaniem inwazyjnym, wymagającym hospitalizacji, dlatego obecnie wykorzystywana jest głównie jako metoda terapeutyczna.
Współczesna diagnostyka chorób naczyń opiera się na kilku metodach. Najmniej inwazyjna jest ultrasonografia dopplerowska. Jednak metoda ta ma małe znaczenie w ocenie naczyń niektórych obszarów (np. naczyń mózgowych i klatki piersiowej), ze względu na utrudnioną penetrację wiązki ultradźwięków przez kości i płuca. Uzyskanie obrazu naczyń (angiografia) możliwe jest obecnie również w badaniu TK i MR. Nazywamy je wtedy angio-TK i angio-MR. Są to metody znacznie mniej inwazyjne w porównaniu do CAS.
Angiografia tomografii komputerowej (angio-TK) jest metodą obrazowania naczyń za pomocą tomografii komputerowej, po dożylnym podaniu środka kontrastowego. Specjalny tryb badania (spiralny) umożliwia uzyskanie obrazu angiograficznego w krótkim czasie. Skan spiralny możliwa jednocześnie uzyskiwanie rekonstrukcji przestrzennych - dwu- i trójwymiarowych, co pozwala uzyskać obraz naczyń zbliżony do inwazyjnej angiografii cewnikowej.
Kobiecy temat tabu
Ze względu na mało charakterystyczne objawy mięśniaki macicy często diagnozowane są przez przypadek, w zaawansowanym etapie choroby. Jednak niezależnie od stopnia powstałej zmiany wybór odpowiedniej terapii powinien uwzględniać rozwiązania najbardziej optymalne dla pacjentki i dostosowane do jej planów życiowych. Co ważne, współczesna medycyna dysponuje wieloma opcjami, które pozwalają spersonalizować leczenie u pacjentek w każdym wieku.
Ponieważ mięśniaki macicy są również chorobą młodych kobiet, często planujących macierzyństwo, personalizacja terapii powinna być pierwszym krokiem po wykryciu zmiany. Wybór danej opcji leczenia powinien więc zależeć nie tylko od rodzaju, wielkości i umiejscowienia mięśniaków, a także od decyzji podjętej wspólnie przez pacjentkę i lekarza, która powinna uwzględniać sytuację życiową i plany macierzyńskie pacjentki.
Według ekspertów w dziedzinie ginekologii nie ma jednego schematu, według którego powinno się wybierać odpowiednią formę leczenia – jest to zawsze wypadkowa decyzji lekarza i sytuacji pacjentki. Każde leczenie należy rozpocząć od postawienia pytania, czy kobieta planuje mieć dzieci i jeśli nie ma takiej konieczności, nie powinno się zamykać jej drogi do planów macierzyńskich. Ponieważ obecnie jest więcej możliwości leczenia niż tylko inwazyjne metody operacyjne, dobrze jest znaleźć złoty środek pomiędzy stanem choroby, w tym wielkością i umiejscowieniem mięśniaka, a oczekiwaniami i sytuacją życiową pacjentki.
Mózg pod kontrolą
Niebolesne, niestresujące, nieinwazyjne, nieszkodliwe. Tak w skrócie można opisać badanie EEG. To nic innego jak zapis czynności mózgu za pomocą elektrod przymocowanych do głowy. Pacjent leży na łóżku, odpoczywa lub wykonuje proste polecenia.
EEG czyli elektroencefalografia to badanie czynności bioelektrycznej kory mózgu. W jego trakcie zapisuje się zmiany elektryczne, które powstają w milionach komórek nerwowych. Na podstawie wyniku badania lekarz może wskazać przyczynę dolegliwości pacjenta.
- Wskazaniami do EEG są najczęściej: rozpoznanie i dokładne określenie rodzajów napadów padaczkowych, śledzenie wyników leczenia tej choroby w czasie czy decyzja o odstawieniu leczenia - wyjaśnia doktor Magdalena Przydatek, neurolog, licencjonowany elektroencefalografista z Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy Eskulap w Białymstoku. - Ponadto wykorzystuje się je do różnicowania schorzeń, do których należą: zaburzenia snu, zaburzenia zachowania, omdlenia oraz choroba Creutzfeldta-Jakoba, czyli gąbczaste zwyrodnienie mózgu. EEG wykorzystywane jest też w innych dolegliwościach układu nerwowego, np. w bólach głowy, w stanach po urazach głowy, w zaburzeniach funkcji poznawczych, w przypadku śledzenia dynamiki zaburzeń czynnościowych pracy mózgu np. po udarach czy chorobach nowotworowych mózgu oraz jako kwalifikacja do treningów EEG Biofeedback.
Nie przeoczysz problemu
Ropna wydzielina w worku spojówkowym oraz łzawienie. To dwa najbardziej charakterystyczne objawy niedrożności kanalików łzowych i przewodu nosowo-łzowego u noworodka. Problemu nie da się „przegapić” gdyż dziecko wygląda tak, jakby stale płakało.
- U małych dzieci dosyć często spotykamy się z wrodzoną niedrożnością dróg łzowych. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, iż jest to najczęstsza wada wrodzona dróg łzowych u dzieci - wyjaśnia doktor Danuta Sielicka, specjalista chorób oczu z Centrum Medycznego Okolandia w Białymstoku. - Przewód nosowo-łzowy, przez który łzy odpływają z oka do jamy nosowej jest zamknięty w życiu płodowym i udrażnia się dopiero po narodzeniu. Jednak u niektórych dzieci tak się nie dzieje i powstaje błona zamykająca ujście przewodu do nosa.
Medycyna